Multilingual Scriptures Home » Icelandic Bible » Proverbs
| Icelandic Bible | ||
| Chapter # | Verse # | Verse Detail |
| 1 | 1 | Orðskviðir Salómons Davíðssonar, Ísraels konungs, |
| 1 | 2 | til þess að menn kynnist visku og aga, læri að skilja skynsamleg orð, |
| 1 | 3 | til þess að menn fái viturlegan aga, réttlæti, réttvísi og ráðvendni, |
| 1 | 4 | til þess að þeir veiti hinum óreyndu hyggindi, unglingum þekking og aðgætni, _ |
| 1 | 5 | hinn vitri hlýðir á og eykur lærdóm sinn, og hinn hyggni nemur hollar lífsreglur _ |
| 1 | 6 | til þess að menn skilji orðskviði og líkingamál, orð spekinganna og gátur þeirra. |
| 1 | 7 | Ótti Drottins er upphaf þekkingar, visku og aga fyrirlíta afglapar einir. |
| 1 | 8 | Hlýð þú, son minn, á áminning föður þíns og hafna eigi viðvörun móður þinnar, |
| 1 | 9 | því að þær eru yndislegur sveigur á höfði þér og men um háls þinn. |
| 1 | 10 | Son minn, þegar skálkar ginna þig, þá gegn þeim eigi. |
| 1 | 11 | Þegar þeir segja: ,,Kom með oss! Leggjumst í launsátur til manndrápa, sitjum án saka um saklausan mann, |
| 1 | 12 | gleypum þá lifandi eins og Hel _ með húð og hári, eins og þá sem farnir eru til dánarheima. |
| 1 | 13 | Alls konar dýra muni munum vér eignast, fylla hús vor rændum fjármunum. |
| 1 | 14 | Þú skalt taka jafnan hlut með oss, einn sjóð skulum vér allir hafa`` _ |
| 1 | 15 | son minn, þá haf ekki samleið við þá, halt fæti þínum frá stigum þeirra. |
| 1 | 16 | Því að fætur þeirra eru skjótir til ills og fljótir til að úthella blóði. |
| 1 | 17 | Því að til einskis þenja menn út netið í augsýn allra fleygra fugla, |
| 1 | 18 | og slíkir menn sitja um sitt eigið líf, liggja í launsátri fyrir sjálfum sér. |
| 1 | 19 | Þannig fer öllum þeim, sem fíknir eru í rangfenginn gróða: fíknin verður þeim að fjörlesti. |
| 1 | 20 | Spekin kallar hátt á strætunum, lætur rödd sína gjalla á torgunum. |
| 1 | 21 | Hún hrópar á glaummiklum gatnamótum, við borgarhliðin heldur hún tölur sínar: |
| 1 | 22 | Hversu lengi ætlið þér, fávísir, að elska fávísi og hinir háðgjörnu að hafa yndi af háði og heimskingjarnir að hata þekkingu? |
| 1 | 23 | Snúist til umvöndunar minnar, sjá, ég læt anda minn streyma yfir yður, kunngjöri yður orð mín. |
| 1 | 24 | En af því að þér færðust undan, þá er ég kallaði, og enginn gaf því gaum, þótt ég rétti út höndina, |
| 1 | 25 | heldur létuð öll mín ráð sem vind um eyrun þjóta og skeyttuð eigi umvöndun minni, |
| 1 | 26 | þá mun ég hlæja í ógæfu yðar, draga dár að, þegar skelfingin dynur yfir yður, |
| 1 | 27 | þegar skelfingin dynur yfir yður eins og þrumuveður og ógæfa yðar nálgast eins og fellibylur, þegar neyð og angist dynja yfir yður. |
| 1 | 28 | Þá munu þeir kalla á mig, en ég mun ekki svara, þeir munu leita mín, en ekki finna mig. |
| 1 | 29 | Vegna þess að þeir hötuðu þekking og aðhylltust ekki ótta Drottins, |
| 1 | 30 | skeyttu ekki ráðum mínum og smáðu alla umvöndun mína, |
| 1 | 31 | þá skulu þeir fá að neyta ávaxtar breytni sinnar og mettast af sínum eigin vélræðum. |
| 1 | 32 | Því að fráhvarf fávísra drepur þá, og uggleysi heimskingjanna tortímir þeim. |
| 1 | 33 | En sá sem á mig hlýðir, mun búa óhultur, mun vera öruggur og engri óhamingju kvíða. |
| 2 | 1 | Son minn, ef þú veitir orðum mínum viðtöku og geymir boðorð mín hjá þér, |
| 2 | 2 | svo að þú ljáir spekinni athygli þína, hneigir hjarta þitt að hyggindum, |
| 2 | 3 | já, ef þú kallar á skynsemina og hrópar á hyggindin, |
| 2 | 4 | ef þú leitar að þeim sem að silfri og grefst eftir þeim eins og fólgnum fjársjóðum, |
| 2 | 5 | þá munt þú skilja, hvað ótti Drottins er, og öðlast þekking á Guði. |
| 2 | 6 | Því að Drottinn veitir speki, af munni hans kemur þekking og hyggindi. |
| 2 | 7 | Hann geymir hinum ráðvöndu gæfuna, er skjöldur þeirra, sem breyta grandvarlega, |
| 2 | 8 | með því að hann vakir yfir stigum réttarins og varðveitir veg sinna guðhræddu. |
| 2 | 9 | Þá munt þú og skilja, hvað réttlæti er og réttur og ráðvendni, _ í stuttu máli, sérhverja braut hins góða. |
| 2 | 10 | Því að speki mun koma í hjarta þitt, og þekking verða sálu þinni yndisleg. |
| 2 | 11 | Aðgætni mun vernda þig, og hyggindin varðveita þig, |
| 2 | 12 | til þess að frelsa þig frá vegi hins illa, frá þeim mönnum, sem fara með fals, |
| 2 | 13 | sem yfirgefa stigu einlægninnar og ganga á vegum myrkursins |
| 2 | 14 | sem hafa gleði af því að gjöra illt, fagna yfir illsku hrekkjum, |
| 2 | 15 | sem gjöra vegu sína hlykkjótta og komnir eru út á glapstigu í breytni sinni, |
| 2 | 16 | til þess að frelsa þig frá léttúðarkonu, frá blíðmálugri konu sem annar á, |
| 2 | 17 | sem yfirgefið hefir unnusta æsku sinnar og gleymt sáttmála Guðs síns, |
| 2 | 18 | því að hús hennar hnígur í dauðann, og brautir hennar liggja niður til framliðinna, |
| 2 | 19 | þeir sem inn til hennar fara, snúa engir aftur, og aldrei komast þeir á lífsins stigu, _ |
| 2 | 20 | til þess að þú gangir á vegi góðra manna og haldir þig á stigum réttlátra. |
| 2 | 21 | Því að hinir hreinskilnu munu byggja landið, og hinir grandvöru verða eftir í því. |
| 2 | 22 | En hinir óguðlegu munu upprættir verða úr landinu, og hinum svikulu verða útrýmt þaðan. |
| 3 | 1 | Son minn, gleym eigi kenning minni, og hjarta þitt varðveiti boðorð mín, |
| 3 | 2 | því að langa lífdaga og farsæl ár og velgengni munu þau veita þér í ríkum mæli. |
| 3 | 3 | Kærleiki og trúfesti munu aldrei yfirgefa þig. Bind þau um háls þér, rita þau á spjald hjarta þíns, |
| 3 | 4 | þá munt þú ávinna þér hylli og fögur hyggindi, bæði í augum Guðs og manna. |
| 3 | 5 | Treystu Drottni af öllu hjarta, en reiddu þig ekki á eigið hyggjuvit. |
| 3 | 6 | Mundu til hans á öllum þínum vegum, þá mun hann gjöra stigu þína slétta. |
| 3 | 7 | Þú skalt ekki þykjast vitur, óttast Drottin og forðast illt, |
| 3 | 8 | það mun verða heilnæmt fyrir líkama þinn og hressandi fyrir bein þín. |
| 3 | 9 | Tigna Drottin með eigum þínum og með frumgróða allrar uppskeru þinnar, |
| 3 | 10 | þá munu hlöður þínar verða nægtafullar og vínberjalögurinn flóa út af vínlagarþróm þínum. |
| 3 | 11 | Son minn, lítilsvirð eigi ögun Drottins og lát þér eigi gremjast umvöndun hans, |
| 3 | 12 | því að Drottinn agar þann, sem hann elskar, og lætur þann son kenna til, sem hann hefir mætur á. |
| 3 | 13 | Sæll er sá maður, sem öðlast hefir speki, sá maður, sem hyggindi hlotnast. |
| 3 | 14 | Því að betra er að afla sér hennar en að afla silfurs, og arðurinn af henni ágætari en gull. |
| 3 | 15 | Hún er dýrmætari en perlur, og allir dýrgripir þínir jafnast ekki á við hana. |
| 3 | 16 | Langir lífdagar eru í hægri hendi hennar, auður og mannvirðingar í vinstri hendi hennar. |
| 3 | 17 | Vegir hennar eru yndislegir vegir og allar götur hennar velgengni. |
| 3 | 18 | Hún er lífstré þeim, sem grípa hana, og sæll er hver sá, er heldur fast í hana. |
| 3 | 19 | Drottinn grundvallaði jörðina með visku, festi himininn af hyggjuviti. |
| 3 | 20 | Fyrir þekking hans mynduðust hafdjúpin og drýpur döggin úr skýjunum. |
| 3 | 21 | Son minn, varðveit þú visku og gætni, lát þær eigi víkja frá augum þínum, |
| 3 | 22 | þá munu þær verða líf sálu þinni og prýði fyrir háls þinn. |
| 3 | 23 | Þá muntu ganga óhultur veg þinn og eigi drepa við fæti. |
| 3 | 24 | Þegar þú leggst til hvíldar, þarft þú ekki að hræðast, og hvílist þú, mun svefninn verða vær. |
| 3 | 25 | Þú þarft ekki að óttast skyndilega hræðslu, né eyðilegging hinna óguðlegu, þegar hún dynur yfir. |
| 3 | 26 | Því að Drottinn mun vera athvarf þitt og varðveita fót þinn, að hann verði eigi fanginn. |
| 3 | 27 | Synja eigi góðs þeim, er þarfnast þess, ef það er á þínu valdi að gjöra það. |
| 3 | 28 | Seg þú ekki við náunga þinn: ,,Far og kom aftur! á morgun skal ég gefa þér`` _ ef þú þó átt það til. |
| 3 | 29 | Brugga eigi illt gegn náunga þínum, þegar hann býr öruggur hjá þér. |
| 3 | 30 | Deil ekki við neinn að ástæðulausu, ef hann hefir ekki gjört þér neitt mein. |
| 3 | 31 | Öfunda ekki ofbeldismanninn og haf engar mætur á neinum gjörðum hans. |
| 3 | 32 | Því að andstyggð er sá Drottni, er afvega fer, en ráðvandir menn alúðarvinir hans. |
| 3 | 33 | Bölvun Drottins er yfir húsi hins óguðlega, en bústað réttlátra blessar hann. |
| 3 | 34 | Spottsama spottar hann, en lítillátum veitir hann náð. |
| 3 | 35 | Vitrir menn munu heiður hljóta, en heimskingjar bera smán úr býtum. |
| 4 | 1 | Heyrið, synir, áminning föður yðar og hlýðið til, svo að þér lærið hyggindi! |
| 4 | 2 | Því að góðan lærdóm gef ég yður, hafnið eigi kenning minni! |
| 4 | 3 | Þegar ég var sonur í föðurhúsum, viðkvæmt einkabarn heima hjá móður minni, |
| 4 | 4 | þá kenndi faðir minn mér og sagði við mig: ,,Hjarta þitt haldi fast orðum mínum, varðveit þú boðorð mín, og muntu lifa! |
| 4 | 5 | Afla þér visku, afla þér hygginda! Gleym eigi og vík eigi frá orðum munns míns! |
| 4 | 6 | Hafna henni eigi, þá mun hún varðveita þig, elska hana, þá mun hún vernda þig. |
| 4 | 7 | Upphaf viskunnar er: afla þér visku, afla þér hygginda fyrir allar eigur þínar! |
| 4 | 8 | Haf hana í hávegum, þá mun hún hefja þig, hún mun koma þér til vegs, ef þú umfaðmar hana. |
| 4 | 9 | Hún mun setja yndislegan sveig á höfuð þér, sæma þig prýðilegri kórónu.`` |
| 4 | 10 | Heyr þú, son minn, og veit viðtöku orðum mínum, þá munu æviár þín mörg verða. |
| 4 | 11 | Ég vísa þér veg spekinnar, leiði þig á brautir ráðvendninnar. |
| 4 | 12 | Gangir þú þær, skal leið þín ekki verða þröng, og hlaupir þú, skalt þú ekki hrasa. |
| 4 | 13 | Haltu fast í agann, slepptu honum ekki, varðveittu hann, því að hann er líf þitt. |
| 4 | 14 | Kom þú eigi á götu óguðlegra og gakk eigi á vegi vondra manna. |
| 4 | 15 | Sneið hjá honum, farðu hann ekki, snú þú frá honum og farðu fram hjá. |
| 4 | 16 | Því að þeir geta ekki sofið, nema þeir hafi gjört illt, og þeim kemur ekki dúr á auga, nema þeir hafi fellt einhvern. |
| 4 | 17 | Því að þeir eta glæpabrauð og drekka ofbeldisvín. |
| 4 | 18 | Gata réttlátra er eins og bjartur árdagsljómi, sem verður æ skærari fram á hádegi. |
| 4 | 19 | Vegur óguðlegra er eins og niðamyrkur, þeir vita ekki, um hvað þeir hrasa. |
| 4 | 20 | Son minn, gef gaum að ræðu minni, hneig eyra þitt að orðum mínum. |
| 4 | 21 | Lát þau eigi víkja frá augum þínum, varðveit þau innst í hjarta þínu. |
| 4 | 22 | Því að þau eru líf þeirra, er öðlast þau, og lækning fyrir allan líkama þeirra. |
| 4 | 23 | Varðveit hjarta þitt framar öllu öðru, því að þar eru uppsprettur lífsins. |
| 4 | 24 | Haltu fláræði munnsins burt frá þér og lát fals varanna vera fjarri þér. |
| 4 | 25 | Augu þín líti beint fram og augnalok þín horfi beint fram undan þér. |
| 4 | 26 | Gjör braut fóta þinna slétta, og allir vegir þínir séu staðfastir. |
| 4 | 27 | Vík hvorki til hægri né vinstri, haltu fæti þínum burt frá illu. |
| 5 | 1 | Son minn, gef gaum að speki minni, hneig eyra þitt að hyggindum mínum, |
| 5 | 2 | til þess að þú megir varðveita mannvit og varir þínar geymi þekkingu. |
| 5 | 3 | Því að hunangsseimur drýpur af vörum lauslátrar konu, og gómur hennar er hálli en olía. |
| 5 | 4 | En að síðustu er hún beiskari en malurt, beitt eins og tvíeggjað sverð. |
| 5 | 5 | Fætur hennar ganga niður til dauðans, spor hennar liggja til Heljar. |
| 5 | 6 | Til þess að hún hitti ekki leið lífsins, eru brautir hennar á reiki, og hún veit ekki hvert hún fer. |
| 5 | 7 | Heyrið mig því, synir, og víkið eigi frá orðum munns míns. |
| 5 | 8 | Legg leið þína langt frá henni og kom þú ekki nálægt húsdyrum hennar, |
| 5 | 9 | svo að þú gefir ekki öðrum æskublóma þinn og ár þín grimmum manni, |
| 5 | 10 | svo að útlendir menn mettist ekki af eigum þínum og aflafé þitt lendi ekki í annarlegu húsi, |
| 5 | 11 | og þú andvarpir að lokum, þá er líkami þinn og hold veslast upp, |
| 5 | 12 | og segir: ,,Hversu hefi ég hatað aga og hjarta mitt fyrirlitið umvöndun! |
| 5 | 13 | að ég skyldi ekki hlýða raustu kennara minna og hneigja eyra mitt til þeirra, er fræddu mig! |
| 5 | 14 | Við sjálft lá, að ég hefði ratað í mestu ógæfu á miðju dómþingi safnaðarins.`` |
| 5 | 15 | Drekk þú vatn úr vatnsþró þinni og rennandi vatn úr brunni þínum. |
| 5 | 16 | Eiga lindir þínar að flóa út á götuna, lækir þínir út á torgin? |
| 5 | 17 | Þér einum skulu þær tilheyra og engum óviðkomandi með þér. |
| 5 | 18 | Uppspretta þín sé blessuð, og gleð þig yfir festarmey æsku þinnar, |
| 5 | 19 | elsku-hindinni, yndis-gemsunni. Brjóst hennar gjöri þig ætíð drukkinn, og ást hennar fjötri þig ævinlega. |
| 5 | 20 | En hví skyldir þú, son minn, láta léttúðarkonu töfra þig, og faðma barm lauslátrar konu? |
| 5 | 21 | Því að vegir sérhvers manns blasa við Drottni, og allar brautir hans gjörir hann sléttar. |
| 5 | 22 | Misgjörðir hins óguðlega fanga hann, og hann verður veiddur í snörur synda sinna. |
| 5 | 23 | Hann mun deyja vegna skorts á aga og kollsteypast vegna sinnar miklu heimsku. |
| 6 | 1 | Son minn, hafir þú gengið í ábyrgð fyrir náunga þinn, hafir þú gengið til handsala fyrir annan mann, |
| 6 | 2 | hafir þú ánetjað þig með orðum munns þíns, látið veiðast með orðum munns þíns, |
| 6 | 3 | þá gjör þetta, son minn, til að losa þig _ því að þú ert kominn á vald náunga þíns _ far þú, varpa þér niður og legg að náunga þínum. |
| 6 | 4 | Lát þér eigi koma dúr á auga, né blund á brá. |
| 6 | 5 | Losa þig eins og skógargeit úr höndum hans, eins og fugl úr höndum fuglarans. |
| 6 | 6 | Far þú til maursins, letingi! skoða háttu hans og verð hygginn. |
| 6 | 7 | Þótt hann hafi engan höfðingja, engan yfirboðara eða valdsherra, |
| 6 | 8 | þá aflar hann sér samt vista á sumrin og dregur saman fæðu sína um uppskerutímann. |
| 6 | 9 | Hversu lengi ætlar þú, letingi, að hvílast? hvenær ætlar þú að rísa af svefni? |
| 6 | 10 | Sofa ögn enn, blunda ögn enn, leggja saman hendurnar ögn enn til að hvílast! |
| 6 | 11 | Þá kemur fátæktin yfir þig eins og ræningi og skorturinn eins og vopnaður maður. |
| 6 | 12 | Varmenni, illmenni er sá, sem gengur um með fláttskap í munni, |
| 6 | 13 | sem deplar augunum, gefur merki með fótunum, bendir með fingrunum, |
| 6 | 14 | elur fláræði í hjarta sínu, upphugsar ávallt illt, kveikir illdeilur. |
| 6 | 15 | Fyrir því mun ógæfa skyndilega yfir hann koma, snögglega mun hann sundurmolast og engin lækning fást. |
| 6 | 16 | Sex hluti hatar Drottinn og sjö eru sálu hans andstyggð: |
| 6 | 17 | drembileg augu, lygin tunga og hendur sem úthella saklausu blóði, |
| 6 | 18 | hjarta sem bruggar glæpsamleg ráð, fætur sem fráir eru til illverka, |
| 6 | 19 | ljúgvottur sem lygar mælir, og sá er kveikir illdeilur meðal bræðra. |
| 6 | 20 | Varðveit þú, son minn, boðorð föður þíns og hafna eigi viðvörun móður þinnar. |
| 6 | 21 | Fest þau á hjarta þitt stöðuglega, bind þau um háls þinn. |
| 6 | 22 | Þegar þú ert á gangi, þá leiði þau þig, þegar þú hvílist, vaki þau yfir þér, og þegar þú vaknar, þá ræði þau við þig. |
| 6 | 23 | Því að boðorð er lampi og viðvörun ljós og agandi áminningar leið til lífsins, |
| 6 | 24 | með því að þær varðveita þig fyrir vondri konu, fyrir hálli tungu hinnar lauslátu. |
| 6 | 25 | Girnst eigi fríðleik hennar í hjarta þínu og lát hana eigi töfra þig með augnahárum sínum. |
| 6 | 26 | Því að skækja fæst fyrir einn brauðhleif, og hórkona sækist eftir dýru lífi. |
| 6 | 27 | Getur nokkur borið svo eld í barmi sínum, að föt hans sviðni ekki? |
| 6 | 28 | Eða getur nokkur gengið á glóðum án þess að brenna sig á fótunum? |
| 6 | 29 | Svo fer þeim, sem hefir mök við konu náunga síns, enginn sá kemst klakklaust af, sem hana snertir. |
| 6 | 30 | Fyrirlíta menn eigi þjófinn, þó að hann steli til þess að seðja hungur sitt? |
| 6 | 31 | Og náist hann, verður hann að borga sjöfalt, verður að láta allar eigur húss síns. |
| 6 | 32 | En sá sem drýgir hór með giftri konu, er vitstola, sá einn gjörir slíkt, er tortíma vill sjálfum sér. |
| 6 | 33 | Högg og smán mun hann hljóta, og skömm hans mun aldrei afmáð verða. |
| 6 | 34 | Því að afbrýði er karlmanns-reiði, og hann hlífir ekki á hefndarinnar degi. |
| 6 | 35 | Hann lítur ekki við neinum bótum og friðast eigi, þótt þú ryðjir í hann gjöfum. |
| 7 | 1 | Son minn, varðveit þú orð mín og geym þú hjá þér boðorð mín. |
| 7 | 2 | Varðveit þú boðorð mín, og þá munt þú lifa, og áminning mína eins og sjáaldur auga þíns. |
| 7 | 3 | Bind þau á fingur þína, skrifa þau á spjald hjarta þíns. |
| 7 | 4 | Seg við spekina: ,,Þú ert systir mín!`` og kallaðu skynsemina vinkonu, |
| 7 | 5 | svo að þær varðveiti þig fyrir léttúðarkonu, fyrir blíðmálugri konu sem annar á. |
| 7 | 6 | Út um gluggann á húsi mínu, út um grindurnar skimaði ég |
| 7 | 7 | og sá þar meðal sveinanna ungan og vitstola mann. |
| 7 | 8 | Hann gekk á strætinu nálægt horni einu og fetaði leiðina að húsi hennar, |
| 7 | 9 | í rökkrinu, að kveldi dags, um miðja nótt og í niðdimmu. |
| 7 | 10 | Gekk þá kona í móti honum, búin sem portkona og undirförul í hjarta _ |
| 7 | 11 | hávær er hún og óhemjuleg, fætur hennar tolla aldrei heima, |
| 7 | 12 | hún er ýmist á götunum eða á torgunum, og situr um menn hjá hverju horni _, |
| 7 | 13 | hún þrífur í hann og kyssir hann og segir við hann, ósvífin í bragði: |
| 7 | 14 | ,,Ég átti að greiða heillafórn, í dag hefi ég goldið heit mitt. |
| 7 | 15 | Fyrir því fór ég út til móts við þig, til þess að leita þín, og hefi nú fundið þig. |
| 7 | 16 | Ég hefi búið rúm mitt ábreiðum, marglitum ábreiðum úr egypsku líni. |
| 7 | 17 | Myrru, alóe og kanel hefi ég stökkt á hvílu mína. |
| 7 | 18 | Kom þú, við skulum drekka okkur ástdrukkin fram á morgun, gamna okkur með blíðuhótum. |
| 7 | 19 | Því að maðurinn minn er ekki heima, hann er farinn í langferð. |
| 7 | 20 | Peningapyngjuna tók hann með sér, hann kemur ekki heim fyrr en í tunglfylling.`` |
| 7 | 21 | Hún tældi hann með sínum áköfu fortölum, ginnti hann með kjassmælum sínum. |
| 7 | 22 | Hann fer rakleiðis á eftir henni, eins og naut gengur fram á blóðvöllinn, og eins og hjörtur, sem anar í netið, |
| 7 | 23 | uns örin fer í gegnum lifur hans, eins og fuglinn hraðar sér í snöruna, og veit ekki, að líf hans er í veði. |
| 7 | 24 | Og nú, þér yngismenn, hlýðið á mig og gefið gaum að orðum munns míns. |
| 7 | 25 | Lát eigi hjarta þitt teygjast á vegu hennar, villst eigi inn á stigu hennar. |
| 7 | 26 | Því að margir eru þeir, sem hún hefir sært til ólífis, og mesti grúi allir þeir, sem hún hefir myrt. |
| 7 | 27 | Hús hennar er helvegur, er liggur niður til heimkynna dauðans. |
| 8 | 1 | Heyr, spekin kallar og hyggnin lætur raust sína gjalla. |
| 8 | 2 | Uppi á hæðunum við veginn, þar sem göturnar kvíslast _ stendur hún. |
| 8 | 3 | Við hliðin, þar sem gengið er út úr borginni, þar sem gengið er inn um dyrnar, kallar hún hátt: |
| 8 | 4 | Til yðar, menn, tala ég, og raust mín hljómar til mannanna barna. |
| 8 | 5 | Þér óreyndu, lærið hyggindi, og þér heimskingjar, lærið skynsemi. |
| 8 | 6 | Hlýðið á, því að ég tala það sem göfuglegt er, og varir mínar tjá það sem rétt er. |
| 8 | 7 | Því að sannleika mælir gómur minn og guðleysi er viðbjóður vörum mínum. |
| 8 | 8 | Einlæg eru öll orð munns míns, í þeim er ekkert fals né fláræði. |
| 8 | 9 | Öll eru þau einföld þeim sem skilning hefir, og blátt áfram fyrir þann sem hlotið hefir þekkingu. |
| 8 | 10 | Takið á móti ögun minni fremur en á móti silfri og fræðslu fremur en úrvals gulli. |
| 8 | 11 | Því að viska er betri en perlur, og engir dýrgripir jafnast á við hana. |
| 8 | 12 | Ég, spekin, er handgengin hyggindunum og ræð yfir ráðdeildarsamri þekking. |
| 8 | 13 | Að óttast Drottin er að hata hið illa, drambsemi og ofdramb og illa breytni og fláráðan munn _ það hata ég. |
| 8 | 14 | Mín er ráðspekin og framkvæmdarsemin, ég er hyggnin, minn er krafturinn. |
| 8 | 15 | Fyrir mína hjálp ríkja konungarnir og úrskurða höfðingjarnir réttvíslega. |
| 8 | 16 | Fyrir mína hjálp stjórna stjórnendurnir og tignarmennin _ allir valdsmenn á jörðu. |
| 8 | 17 | Ég elska þá sem mig elska, og þeir sem leita mín, finna mig. |
| 8 | 18 | Auður og heiður eru hjá mér, ævagamlir fjármunir og réttlæti. |
| 8 | 19 | Ávöxtur minn er betri en gull og gimsteinar og eftirtekjan eftir mig betri en úrvals silfur. |
| 8 | 20 | Ég geng á götu réttlætisins, á stigum réttarins miðjum, |
| 8 | 21 | til þess að gefa þeim sanna auðlegð, er elska mig, og fylla forðabúr þeirra. |
| 8 | 22 | Drottinn skóp mig í upphafi vega sinna, á undan öðrum verkum sínum, fyrir alda öðli. |
| 8 | 23 | Frá eilífð var ég sett til valda, frá upphafi, áður en jörðin var til. |
| 8 | 24 | Ég fæddist áður en hafdjúpin urðu til, þá er engar vatnsmiklar lindir voru til. |
| 8 | 25 | Áður en fjöllunum var hleypt niður, á undan hæðunum fæddist ég, |
| 8 | 26 | áður en hann skapaði völl og vengi og fyrstu moldarkekki jarðríkis. |
| 8 | 27 | Þegar hann gjörði himininn, þá var ég þar, þegar hann setti hvelfinguna yfir hafdjúpið, |
| 8 | 28 | þegar hann festi skýin uppi, þegar uppsprettur hafdjúpsins komust í skorður, |
| 8 | 29 | þegar hann setti hafinu takmörk, til þess að vötnin færu eigi lengra en hann bauð, þegar hann festi undirstöður jarðar. |
| 8 | 30 | Þá stóð ég honum við hlið sem verkstýra, og ég var yndi hans dag hvern, leikandi mér fyrir augliti hans alla tíma, |
| 8 | 31 | leikandi mér á jarðarkringlu hans, og hafði yndi mitt af mannanna börnum. |
| 8 | 32 | Og nú, þér yngismenn, hlýðið mér, því að sælir eru þeir, sem varðveita vegu mína. |
| 8 | 33 | Hlýðið á aga, svo að þér verðið vitrir, og látið hann eigi sem vind um eyrun þjóta. |
| 8 | 34 | Sæll er sá maður, sem hlýðir mér, sem vakir daglega við dyr mínar og geymir dyrastafa minna. |
| 8 | 35 | Því að sá sem mig finnur, finnur lífið og hlýtur blessun af Drottni. |
| 8 | 36 | En sá sem missir mín, skaðar sjálfan sig. Allir þeir, sem hata mig, elska dauðann. |
| 9 | 1 | Spekin hefir reist sér hús, höggvið til sjö stólpa sína. |
| 9 | 2 | Hún hefir slátrað sláturfé sínu, byrlað vín sitt, já, hún hefir þegar búið borð sitt. |
| 9 | 3 | Hún hefir sent út þernur sínar, hún kallar á háum stöðum í borginni: |
| 9 | 4 | ,,Hver, sem óreyndur er, komi hingað!`` Við þann, sem óvitur er, segir hún: |
| 9 | 5 | ,,Komið, etið mat minn og drekkið vínið, sem ég hefi byrlað. |
| 9 | 6 | Látið af heimskunni, þá munuð þér lifa, og fetið veg hyggindanna.`` |
| 9 | 7 | Sá sem áminnir spottara, bakar sér smán, og þeim sem ávítar óguðlegan, verður það til vansa. |
| 9 | 8 | Ávíta eigi spottarann, svo að hann hati þig eigi, ávíta hinn vitra, og hann mun elska þig. |
| 9 | 9 | Gef hinum vitra, þá verður hann að vitrari, fræð hinn réttláta, og hann mun auka lærdóm sinn. |
| 9 | 10 | Ótti Drottins er upphaf viskunnar og að þekkja Hinn heilaga eru hyggindi. |
| 9 | 11 | Því að fyrir mitt fulltingi munu dagar þínir verða margir og ár lífs þíns aukast. |
| 9 | 12 | Sért þú vitur, þá ert þú vitur þér til góðs, en sért þú spottari, þá mun það bitna á þér einum. |
| 9 | 13 | Frú Heimska er óhemja, einföld og veit ekkert. |
| 9 | 14 | Hún situr úti fyrir húsdyrum sínum, á stól uppi á háu stöðunum í borginni |
| 9 | 15 | til þess að kalla á þá, sem um veginn fara, þá er ganga beint áfram leið sína: |
| 9 | 16 | ,,Hver sem óreyndur er, komi hingað!`` og við þann sem óvitur er, segir hún: |
| 9 | 17 | ,,Stolið vatn er sætt, og lostætt er launetið brauð.`` |
| 9 | 18 | Og hann veit ekki, að þar eru hinir framliðnu, að þeir sem hún hefir boðið heim, eru í djúpum Heljar. |
| 10 | 1 | Orðskviðir Salómons. Vitur sonur gleður föður sinn, en heimskur sonur er móður sinni til mæðu. |
| 10 | 2 | Rangfenginn auður stoðar ekki, en réttlæti frelsar frá dauða. |
| 10 | 3 | Drottinn lætur ekki réttlátan mann þola hungur, en græðgi guðlausra hrindir hann frá sér. |
| 10 | 4 | Snauður verður sá, er með hangandi hendi vinnur, en auðs aflar iðin hönd. |
| 10 | 5 | Hygginn er sá, er á sumri safnar, en skammarlega fer þeim, er um kornsláttinn sefur. |
| 10 | 6 | Blessun kemur yfir höfuð hins réttláta, en munnur óguðlegra hylmir yfir ofbeldi. |
| 10 | 7 | Minning hins réttláta verður blessuð, en nafn óguðlegra fúnar. |
| 10 | 8 | Sá sem er vitur í hjarta, þýðist boðorðin, en sá sem er afglapi í munninum, steypir sér í glötun. |
| 10 | 9 | Sá sem gengur ráðvandlega, gengur óhultur, en sá sem gjörir vegu sína hlykkjótta, verður uppvís. |
| 10 | 10 | Sá sem deplar með auganu, veldur skapraun, en sá sem finnur að með djörfung, semur frið. |
| 10 | 11 | Munnur hins réttláta er lífslind, en munnur óguðlegra hylmir yfir ofbeldi. |
| 10 | 12 | Hatur vekur illdeilur, en kærleikurinn breiðir yfir alla bresti. |
| 10 | 13 | Viska er á vörum hyggins manns, en á baki hins óvitra hvín vöndurinn. |
| 10 | 14 | Vitrir menn geyma þekking sína, en munnur afglapans er yfirvofandi hrun. |
| 10 | 15 | Auður ríks manns er honum öflugt vígi, en fátækt hinna snauðu verður þeim að falli. |
| 10 | 16 | Afli hins réttláta verður til lífs, gróði hins óguðlega til syndar. |
| 10 | 17 | Sá fer lífsins leið, er varðveitir aga, en sá villist, er hafnar umvöndun. |
| 10 | 18 | Sá er leynir hatri, er lygari, en sá sem ber út óhróður, er heimskingi. |
| 10 | 19 | Málæðinu fylgja yfirsjónir, en sá breytir hyggilega, sem hefir taum á tungu sinni. |
| 10 | 20 | Tunga hins réttláta er úrvals silfur, vit hins óguðlega er lítils virði. |
| 10 | 21 | Varir hins réttláta fæða marga, en afglaparnir deyja úr vitleysu. |
| 10 | 22 | Blessun Drottins, hún auðgar, og erfiði mannsins bætir engu við hana. |
| 10 | 23 | Heimskingjanum er ánægja að fremja svívirðing, en viskan er hyggnum manni gleði. |
| 10 | 24 | Það sem hinn óguðlegi óttast, kemur yfir hann, en réttlátum gefst það, er þeir girnast. |
| 10 | 25 | Þegar vindbylurinn skellur á, er úti um hinn óguðlega, en hinn réttláti stendur á eilífum grundvelli. |
| 10 | 26 | Það sem edik er tönnunum og reykur augunum, það er letinginn þeim, er hann senda. |
| 10 | 27 | Ótti Drottins lengir lífdagana, en æviár óguðlegra verða stytt. |
| 10 | 28 | Eftirvænting réttlátra endar í gleði, en von óguðlegra verður að engu. |
| 10 | 29 | Vegur Drottins er athvarf sakleysisins, en hrun þeim, er aðhafast illt. |
| 10 | 30 | Hinn réttláti bifast ekki að eilífu, en hinir óguðlegu munu ekki byggja landið. |
| 10 | 31 | Munnur hins réttláta framleiðir visku, en fláráð tunga verður upprætt. |
| 10 | 32 | Varir hins réttláta vita, hvað geðfellt er, en munnur óguðlegra er eintóm flærð. |
| 11 | 1 | Svikavog er Drottni andstyggð, en full vog yndi hans. |
| 11 | 2 | Komi hroki, kemur smán, en hjá lítillátum er viska. |
| 11 | 3 | Ráðvendni hreinskilinna leiðir þá, en undirferli svikulla tortímir þeim. |
| 11 | 4 | Auðæfi stoða ekki á degi reiðinnar, en réttlæti frelsar frá dauða. |
| 11 | 5 | Réttlæti hins ráðvanda gjörir veg hans sléttan, en hinn óguðlegi fellur um guðleysi sitt. |
| 11 | 6 | Réttlæti hinna hreinskilnu frelsar þá, en hinir svikulu ánetjast í eigin græðgi. |
| 11 | 7 | Þegar óguðlegur maður deyr, verður von hans að engu, og eftirvænting glæpamannanna er að engu orðin. |
| 11 | 8 | Hinn réttláti frelsast úr nauðum, og hinn óguðlegi kemur í hans stað. |
| 11 | 9 | Með munninum steypir hinn guðlausi náunga sínum í glötun, en hinir réttlátu frelsast fyrir þekkingu. |
| 11 | 10 | Borgin fagnar yfir gæfu réttlátra, og þegar óguðlegir farast, gjalla gleðiópin. |
| 11 | 11 | Borgin hefst fyrir blessun hreinskilinna, en fyrir munn óguðlegra steypist hún. |
| 11 | 12 | Óvitur maður sýnir náunga sínum fyrirlitningu, en hygginn maður þegir. |
| 11 | 13 | Sá er gengur um sem rógberi, lýstur upp leyndarmálum, en sá sem er staðfastur í lund, leynir sökinni. |
| 11 | 14 | Þar sem engin stjórn er, þar fellur þjóðin, en þar sem margir ráðgjafar eru, fer allt vel. |
| 11 | 15 | Hrapallega fer fyrir þeim, er gengur í ábyrgð fyrir annan mann, en sá sem hatar handsöl, er óhultur. |
| 11 | 16 | Yndisleg kona hlýtur sæmd, og hinir sterku hljóta auðæfi. |
| 11 | 17 | Kærleiksríkur maður gjörir sálu sinni gott, en hinn grimmi kvelur sitt eigið hold. |
| 11 | 18 | Hinn óguðlegi aflar sér svikuls ávinnings, en sá er réttlæti sáir, sannra launa. |
| 11 | 19 | Iðki einhver réttlæti, þá leiðir það til lífs, en ef hann eltir hið illa, leiðir það hann til dauða. |
| 11 | 20 | Andstyggð fyrir Drottni eru þeir, sem hafa rangsnúið hjarta, en yndi hans þeir, er breyta ráðvandlega. |
| 11 | 21 | Hér er höndin upp á það: Hinn vondi sleppur ekki óhegndur! en niðjar réttlátra komast undan. |
| 11 | 22 | Eins og gullhringur í svínstrýni, svo er fríð kona, sem enga siðprýði kann. |
| 11 | 23 | Óskir hinna réttlátu leiða aðeins til góðs, en vonir óguðlegra leiða yfir sig reiðidóm. |
| 11 | 24 | Sumir miðla öðrum mildilega, og eignast æ meira, aðrir halda í meira en rétt er, og verða þó fátækari. |
| 11 | 25 | Velgjörðasöm sál mettast ríkulega, og sá sem gefur öðrum að drekka, mun og sjálfur drykk hljóta. |
| 11 | 26 | Fólkið formælir þeim, sem heldur í kornið, en blessun kemur yfir höfuð þess, er selur það. |
| 11 | 27 | Sá sem leitar góðs, stundar það, sem velþóknanlegt er, en sá sem sækist eftir illu, verður fyrir því. |
| 11 | 28 | Sá sem treystir á auð sinn, hann fellur, en hinir réttlátu munu grænka eins og laufið. |
| 11 | 29 | Sá sem kemur ólagi á heimilishag sinn, erfir vind, og afglapinn verður þjónn hins vitra. |
| 11 | 30 | Ávöxtur hins réttláta er lífstré, og hinn vitri hyllir að sér hjörtun. |
| 11 | 31 | Sjá, hinn réttláti fær endurgjald hér á jörðu, hvað þá hinn óguðlegi og syndarinn? |
| 12 | 1 | Sá sem elskar aga, elskar þekking, en sá sem hatar umvöndun, er heimskur. |
| 12 | 2 | Hinn góði hlýtur velþóknun af Drottni, en hrekkvísan mann fyrirdæmir hann. |
| 12 | 3 | Enginn maður nær fótfestu með óguðleika, en rót hinna réttlátu mun eigi bifast. |
| 12 | 4 | Væn kona er kóróna manns síns, en vond kona er sem rotnun í beinum hans. |
| 12 | 5 | Hugsanir réttlátra stefna að rétti, en ráðagjörðir óguðlegra að svikum. |
| 12 | 6 | Orð óguðlegra brugga banaráð, en munnur hreinskilinna frelsar þá. |
| 12 | 7 | Óguðlegir kollsteypast og eru eigi framar til, en hús réttlátra stendur. |
| 12 | 8 | Manninum verður hrósað eftir vitsmunum hans, en sá sem er rangsnúinn í hjarta, verður fyrirlitinn. |
| 12 | 9 | Betra er að láta lítið yfir sér og hafa þjón en að berast mikið á og hafa ekki ofan í sig. |
| 12 | 10 | Hinn réttláti er nærgætinn um þörf skepna sinna, en hjarta óguðlegra er hart. |
| 12 | 11 | Sá sem yrkir land sitt, mettast af brauði, en sá sem sækist eftir hégómlegum hlutum, er óvitur. |
| 12 | 12 | Hinn óguðlegi ágirnist feng hinna vondu, en rót réttlátra er varanleg. |
| 12 | 13 | Yfirsjón varanna er ill snara, en hinn réttláti bjargast úr nauðum. |
| 12 | 14 | Af ávexti munnsins mettast maðurinn gæðum, og það sem hendur hans hafa öðrum gjört, kemur aftur yfir hann. |
| 12 | 15 | Afglapanum finnst sinn vegur réttur, en vitur maður hlýðir á ráð. |
| 12 | 16 | Gremja afglapans kemur þegar í ljós, en kænn maður dylur smán sína. |
| 12 | 17 | Sá sem segir sannleikann hispurslaust, mælir fram það sem rétt er, en falsvotturinn svik. |
| 12 | 18 | Þvaður sumra manna er sem spjótsstungur, en tunga hinna vitru græðir. |
| 12 | 19 | Sannmálar varir munu ávallt standast, en lygin tunga aðeins stutta stund. |
| 12 | 20 | Yfir svikum búa þeir, er illt brugga, en gleði valda þeir, er ráða til friðar. |
| 12 | 21 | Réttlátum manni ber aldrei böl að hendi, en óhamingja hleðst á óguðlega. |
| 12 | 22 | Lygavarir eru Drottni andstyggð, en þeir sem sannleik iðka, eru yndi hans. |
| 12 | 23 | Kænn maður fer dult með þekking sína, en hjarta heimskingjanna fer hátt með flónsku sína. |
| 12 | 24 | Hönd hinna iðnu mun drottna, en hangandi höndin verður vinnuskyld. |
| 12 | 25 | Hugsýki beygir manninn, en vingjarnlegt orð gleður hann. |
| 12 | 26 | Hinum réttláta vegnar betur en öðrum, en vegur óguðlegra leiðir þá í villu. |
| 12 | 27 | Letinginn nær ekki villibráðinni, en iðnin er manninum dýrmætur auður. |
| 12 | 28 | Á vegi réttlætisins er líf, en glæpaleiðin liggur út í dauðann. |
| 13 | 1 | Vitur sonur hlýðir umvöndun föður síns, en spottarinn sinnir engum átölum. |
| 13 | 2 | Maðurinn nýtur góðs af ávexti munnsins, en svikarana þyrstir í ofbeldi. |
| 13 | 3 | Sá sem gætir munns síns, varðveitir líf sitt, en glötun er búin þeim, er ginið glennir. |
| 13 | 4 | Sál letingjans girnist og fær ekki, en sál hinna iðnu mettast ríkulega. |
| 13 | 5 | Réttlátur maður hatar fals, en hinn óguðlegi fremur skömm og svívirðu. |
| 13 | 6 | Réttlætið verndar grandvara breytni, en guðleysið steypir syndaranum. |
| 13 | 7 | Einn þykist ríkur, en á þó ekkert, annar læst vera fátækur, en á þó mikinn auð. |
| 13 | 8 | Auðæfi mannsins eru lausnargjald fyrir líf hans, en hinn fátæki hlýðir ekki á neinar ávítur. |
| 13 | 9 | Ljós réttlátra logar skært, en á lampa óguðlegra slokknar. |
| 13 | 10 | Með hroka vekja menn aðeins þrætur, en hjá ráðþægnum mönnum er viska. |
| 13 | 11 | Skjótfenginn auður minnkar, en sá sem safnar smátt og smátt, verður ríkur. |
| 13 | 12 | Langdregin eftirvænting gjörir hjartað sjúkt, en uppfyllt ósk er lífstré. |
| 13 | 13 | Sá sem fyrirlítur áminningarorð, býr sér glötun, en sá sem óttast boðorðið, hlýtur umbun. |
| 13 | 14 | Kenning hins vitra er lífslind til þess að forðast snöru dauðans. |
| 13 | 15 | Góðir vitsmunir veita hylli, en vegur svikaranna leiðir í glötun. |
| 13 | 16 | Kænn maður gjörir allt með skynsemd, en heimskinginn breiðir út vitleysu. |
| 13 | 17 | Óguðlegur sendiboði steypir í ógæfu, en trúr sendimaður er meinabót. |
| 13 | 18 | Fátækt og smán hlýtur sá, er lætur áminning sem vind um eyrun þjóta, en sá sem tekur umvöndun, verður heiðraður. |
| 13 | 19 | Uppfyllt ósk er sálunni sæt, en að forðast illt er heimskingjunum andstyggð. |
| 13 | 20 | Haf umgengni við vitra menn, þá verður þú vitur, en illa fer þeim, sem leggur lag sitt við heimskingja. |
| 13 | 21 | Óhamingjan eltir syndarana, en gæfan nær hinum réttlátu. |
| 13 | 22 | Góður maður lætur eftir sig arf handa barnabörnunum, en eigur syndarans eru geymdar hinum réttláta. |
| 13 | 23 | Nýbrotið land fátæklinganna gefur mikla fæðu, en mörgum er burtu kippt fyrir ranglæti sitt. |
| 13 | 24 | Sá sem sparar vöndinn, hatar son sinn, en sá sem elskar hann, agar hann snemma. |
| 13 | 25 | Hinn réttláti etur nægju sína, en kviður óguðlegra líður skort. |
| 14 | 1 | Viska kvennanna reisir húsið, en fíflskan rífur það niður með höndum sínum. |
| 14 | 2 | Sá sem framgengur í hreinskilni sinni, óttast Drottin, en sá sem fer krókaleiðir, fyrirlítur hann. |
| 14 | 3 | Í munni afglapans er vöndur á hroka hans, en varir hinna vitru varðveita þá. |
| 14 | 4 | Þar sem engin naut eru, þar er jatan tóm, en fyrir kraft uxans fæst mikill ágóði. |
| 14 | 5 | Sannorður vottur lýgur ekki, en falsvottur fer með lygar. |
| 14 | 6 | Spottarinn leitar visku, en finnur ekki, en hyggnum manni er þekkingin auðfengin. |
| 14 | 7 | Gakk þú burt frá heimskum manni, og þú hefir ekki kynnst þekkingar-vörum. |
| 14 | 8 | Viska hins kæna er í því fólgin, að hann skilur veg sinn, en fíflska heimskingjanna er svik. |
| 14 | 9 | Afglaparnir gjöra gys að sektarfórnum, en meðal hreinskilinna er velþóknun. |
| 14 | 10 | Hjartað eitt þekkir kvöl sína, og jafnvel í gleði þess getur enginn annar blandað sér. |
| 14 | 11 | Hús óguðlegra mun eyðileggjast, en tjald hreinskilinna mun blómgast. |
| 14 | 12 | Margur vegurinn virðist greiðfær, en endar þó á helslóðum. |
| 14 | 13 | Jafnvel þótt hlegið sé, kennir hjartað til, og endir gleðinnar er tregi. |
| 14 | 14 | Rangsnúið hjarta mettast af vegum sínum svo og góður maður af verkum sínum. |
| 14 | 15 | Einfaldur maður trúir öllu, en kænn maður athugar fótmál sín. |
| 14 | 16 | Vitur maður óttast hið illa og forðast það, en heimskinginn er framhleypinn og ugglaus. |
| 14 | 17 | Uppstökkur maður fremur fíflsku, en hrekkvís maður verður hataður. |
| 14 | 18 | Einfeldningarnir erfa fíflsku, en vitrir menn krýnast þekkingu. |
| 14 | 19 | Hinir vondu verða að lúta hinum góðu, og hinir óguðlegu að standa við dyr réttlátra. |
| 14 | 20 | Fátæklingurinn verður hvimleiður jafnvel vini sínum, en ríkismanninn elska margir. |
| 14 | 21 | Sá sem fyrirlítur vin sinn, drýgir synd, en sæll er sá, sem miskunnar sig yfir hina voluðu. |
| 14 | 22 | Vissulega villast þeir, er ástunda illt, en ást og trúfesti ávinna þeir sér, er gott stunda. |
| 14 | 23 | Af öllu striti fæst ágóði, en munnfleiprið eitt leiðir aðeins til skorts. |
| 14 | 24 | Vitrum mönnum er auður þeirra kóróna, en fíflska heimskingjanna er og verður fíflska. |
| 14 | 25 | Sannorður vottur frelsar líf, en sá sem fer með lygar, er svikari. |
| 14 | 26 | Í ótta Drottins er öruggt traust, og synir slíks manns munu athvarf eiga. |
| 14 | 27 | Ótti Drottins er lífslind til þess að forðast snörur dauðans. |
| 14 | 28 | Fólksmergðin er prýði konungsins, en mannaskorturinn steypir höfðingjanum. |
| 14 | 29 | Sá sem er seinn til reiði, er ríkur að skynsemd, en hinn bráðlyndi sýnir mikla fíflsku. |
| 14 | 30 | Rósamt hjarta er líf líkamans, en ástríða er eitur í beinum. |
| 14 | 31 | Sá sem kúgar snauðan mann, óvirðir þann er skóp hann, en sá heiðrar hann, er miskunnar sig yfir fátækan. |
| 14 | 32 | Hinn óguðlegi fellur á illsku sinni, en hinum réttláta er ráðvendnin athvarf. |
| 14 | 33 | Í hjarta hyggins manns heldur viskan kyrru fyrir, en á meðal heimskingja gerir hún vart við sig. |
| 14 | 34 | Réttlætið hefur upp lýðinn, en syndin er þjóðanna skömm. |
| 14 | 35 | Vitur þjónn hlýtur hylli konungsins, en sá hefir reiði hans, sem skammarlega breytir. |
| 15 | 1 | Mjúklegt andsvar stöðvar bræði, en meiðandi orð vekur reiði. |
| 15 | 2 | Af tungu hinna vitru drýpur þekking, en munnur heimskingjanna eys úr sér vitleysu. |
| 15 | 3 | Augu Drottins eru alls staðar, vakandi yfir vondum og góðum. |
| 15 | 4 | Hógværð tungunnar er lífstré, en fals hennar veldur hugarkvöl. |
| 15 | 5 | Afglapinn smáir aga föður síns, en sá sem tekur umvöndun, verður hygginn. |
| 15 | 6 | Í húsi hins réttláta er mikill auður, en glundroði er í gróðafé hins óguðlega. |
| 15 | 7 | Varir hinna vitru dreifa út þekkingu, en hjarta heimskingjanna er rangsnúið. |
| 15 | 8 | Fórn óguðlegra er Drottni andstyggð, en bæn hreinskilinna er honum þóknanleg. |
| 15 | 9 | Vegur hins óguðlega er Drottni andstyggilegur, en þann sem stundar réttlæti, elskar hann. |
| 15 | 10 | Slæm hirting bíður þess, sem yfirgefur rétta leið, sá sem hatar umvöndun, hlýtur að deyja. |
| 15 | 11 | Dánarheimur og undirdjúpin eru opin fyrir Drottni, hversu miklu fremur hjörtu mannanna barna! |
| 15 | 12 | Spottaranum er ekki vel við, að vandað sé um við hann, til viturra manna fer hann ekki. |
| 15 | 13 | Glatt hjarta gjörir andlitið hýrlegt, en sé hryggð í hjarta, er hugurinn dapur. |
| 15 | 14 | Hjarta hins vitra leitar að þekking, en munnur heimskingjanna gæðir sér á fíflsku. |
| 15 | 15 | Hinn volaði sér aldrei glaðan dag, en sá sem vel liggur á, er sífellt í veislu. |
| 15 | 16 | Betra er lítið í ótta Drottins en mikill fjársjóður með áhyggjum. |
| 15 | 17 | Betri er einn skammtur kálmetis með kærleika en alinn uxi með hatri. |
| 15 | 18 | Bráðlyndur maður vekur deilur, en sá sem seinn er til reiði, stillir þrætu. |
| 15 | 19 | Vegur letingjans er eins og þyrnigerði, en gata hreinskilinna er brautarvegur. |
| 15 | 20 | Vitur sonur gleður föður sinn, en heimskur maður fyrirlítur móður sína. |
| 15 | 21 | Óvitrum manni er fíflskan gleði, en skynsamur maður gengur beint áfram. |
| 15 | 22 | Áformin verða að engu, þar sem engin er ráðagerðin, en ef margir leggja á ráðin, fá þau framgang. |
| 15 | 23 | Gleði hlýtur maðurinn af svari munns síns, og hversu fagurt er orð í tíma talað! |
| 15 | 24 | Lífsins vegur liggur upp á við fyrir hinn hyggna, til þess að hann lendi ekki niður í Helju. |
| 15 | 25 | Drottinn rífur niður hús dramblátra, en setur föst landamerki ekkjunnar. |
| 15 | 26 | Ill áform eru Drottni andstyggð, en hrein eru vingjarnleg orð. |
| 15 | 27 | Sá kemur ólagi á heimilishag sinn, sem fíkinn er í rangfenginn gróða, en sá sem hatar mútugjafir, mun lifa. |
| 15 | 28 | Hjarta hins réttláta íhugar, hverju svara skuli, en munnur óguðlegra eys úr sér illsku. |
| 15 | 29 | Drottinn er fjarlægur óguðlegum, en bæn réttlátra heyrir hann. |
| 15 | 30 | Vingjarnlegt augnaráð gleður hjartað, góðar fréttir feita beinin. |
| 15 | 31 | Eyra sem hlýðir á holla umvöndun, mun búa meðal hinna vitru. |
| 15 | 32 | Sá sem aga hafnar, fyrirlítur sjálfan sig, en sá sem hlýðir á umvöndun, aflar sér hygginda. |
| 15 | 33 | Ótti Drottins er ögun til visku, og auðmýkt er undanfari virðingar. |
| 16 | 1 | Fyrirætlanir hjartans eru á mannsins valdi, en svar tungunnar kemur frá Drottni. |
| 16 | 2 | Manninum þykja allir sínir vegir hreinir, en Drottinn prófar hugarþelið. |
| 16 | 3 | Fel þú Drottni verk þín, þá mun áformum þínum framgengt verða. |
| 16 | 4 | Allt hefir Drottinn skapað til síns ákveðna marks, svo og guðleysingjann til óheilladagsins. |
| 16 | 5 | Sérhver hrokafullur maður er Drottni andstyggð, hér er höndin upp á það: hann sleppur ekki óhegndur! |
| 16 | 6 | Með elsku og trúfesti er friðþægt fyrir misgjörð, og fyrir ótta Drottins forðast menn hið illa. |
| 16 | 7 | Þegar Drottinn hefir þóknun á breytni einhvers manns, þá sættir hann og óvini hans við hann. |
| 16 | 8 | Betra er lítið með réttu en miklar tekjur með röngu. |
| 16 | 9 | Hjarta mannsins upphugsar veg hans, en Drottinn stýrir gangi hans. |
| 16 | 10 | Goðsvar er á vörum konungsins, í dómi mun munni hans ekki skeika. |
| 16 | 11 | Rétt vog og reisla koma frá Drottni, lóðin á vogarskálunum eru hans verk. |
| 16 | 12 | Að fremja ranglæti er konungum andstyggð, því að hásætið staðfestist fyrir réttlæti. |
| 16 | 13 | Réttlátar varir eru yndi konunga, og þeir elska þann, er talar hreinskilni. |
| 16 | 14 | Konungsreiði er sem sendiboði dauðans, en vitur maður sefar hana. |
| 16 | 15 | Í mildilegu augnaráði konungs er líf, og hylli hans er sem vorregns-ský. |
| 16 | 16 | Hversu miklu betra er að afla sér visku en gulls og ákjósanlegra að afla sér hygginda en silfurs. |
| 16 | 17 | Braut hreinskilinna er að forðast illt, að varðveita sálu sína er að gæta breytni sinnar. |
| 16 | 18 | Drambsemi er undanfari tortímingar, og oflæti veit á fall. |
| 16 | 19 | Betra er að vera lítillátur með auðmjúkum en að skipta herfangi með dramblátum. |
| 16 | 20 | Sá sem gefur gætur að orðinu, hreppir hamingju, og sæll er sá, sem treystir Drottni. |
| 16 | 21 | Sá sem er vitur í hjarta, verður hygginn kallaður, og sætleiki varanna eykur fræðslu. |
| 16 | 22 | Lífslind er hyggnin þeim, sem hana á, en ögun afglapanna er þeirra eigin flónska. |
| 16 | 23 | Hjarta spekingsins gjörir munn hans hygginn og eykur fræðsluna á vörum hans. |
| 16 | 24 | Vingjarnleg orð eru hunangsseimur, sæt fyrir sálina, lækning fyrir beinin. |
| 16 | 25 | Margur vegurinn virðist greiðfær, en endar þó á helslóðum. |
| 16 | 26 | Hungur erfiðismannsins erfiðar með honum, því að munnur hans rekur á eftir honum. |
| 16 | 27 | Varmennið grefur óheillagröf, og á vörum hans er sem brennandi eldur. |
| 16 | 28 | Vélráður maður kveikir illdeilur, og rógberinn veldur vinaskilnaði. |
| 16 | 29 | Ofbeldismaðurinn ginnir náunga sinn og leiðir hann á vondan veg. |
| 16 | 30 | Sá sem lokar augunum, upphugsar vélræði, sá sem kreistir saman varirnar, er albúinn til ills. |
| 16 | 31 | Gráar hærur eru heiðurskóróna, á vegi réttlætis öðlast menn hana. |
| 16 | 32 | Sá sem seinn er til reiði, er betri en kappi, og sá sem stjórnar geði sínu, er meiri en sá sem vinnur borgir. |
| 16 | 33 | Í skikkjufellingum eru teningarnir hristir, en Drottinn ræður, hvað upp kemur. |
| 17 | 1 | Betri er þurr brauðbiti með ró en fullt hús af fórnarkjöti með deilum. |
| 17 | 2 | Hygginn þræll verður drottnari yfir spilltum syni, og hann tekur erfðahlut með bræðrunum. |
| 17 | 3 | Deiglan er fyrir silfrið og bræðsluofninn fyrir gullið, en Drottinn prófar hjörtun. |
| 17 | 4 | Illmennið gefur gaum að fláræðis-vörum, lygin hlýðir á glæpa-tungu. |
| 17 | 5 | Sá sem gjörir gys að fátækum, óvirðir þann er skóp hann, og sá sem gleðst yfir ógæfu, sleppur ekki óhegndur. |
| 17 | 6 | Barnabörnin eru kóróna öldunganna, og feðurnir eru heiður barnanna. |
| 17 | 7 | Ekki hæfa heimskum manni stóryrði, hve miklu síður göfgum manni lygavarir. |
| 17 | 8 | Mútan er gimsteinn í augum þess er hana fær, hvert sem maður snýr sér með hana, kemur hann sínu fram. |
| 17 | 9 | Sá sem breiðir yfir bresti, eflir kærleika, en sá sem ýfir upp sök, veldur vinaskilnaði. |
| 17 | 10 | Ávítur fá meira á hygginn mann en hundrað högg á heimskingja. |
| 17 | 11 | Uppreisnarmaðurinn hyggur á illt eitt, en grimmur sendiboði mun sendur verða móti honum. |
| 17 | 12 | Betra er fyrir mann að mæta birnu, sem rænd er húnum sínum, heldur en heimskingja í flónsku hans. |
| 17 | 13 | Sá sem launar gott með illu, frá hans húsi víkur ógæfan eigi. |
| 17 | 14 | Þegar deila byrjar, er sem tekin sé úr stífla, lát því af þrætunni, áður en rifrildi hefst. |
| 17 | 15 | Sá sem sekan sýknar, og sá sem saklausan sakfellir, þeir eru báðir Drottni andstyggð. |
| 17 | 16 | Hvað stoða peningar í hendi heimskingjans til þess að kaupa speki, þar sem vitið er ekkert? |
| 17 | 17 | Vinur elskar ætíð og í nauðum er hann sem bróðir. |
| 17 | 18 | Óvitur maður er sá, er til handsala gengur, sá sem gengur í ábyrgð fyrir náunga sinn. |
| 17 | 19 | Sá elskar yfirsjón, sem þrætu elskar, sá sem háar gjörir dyr sínar, sækist eftir hruni. |
| 17 | 20 | Rangsnúið hjarta öðlast enga gæfu, og sá sem hefir fláráða tungu, hrapar í ógæfu. |
| 17 | 21 | Sá sem getur af sér heimskingja, honum verður það til mæðu, og faðir glópsins fagnar ekki. |
| 17 | 22 | Glatt hjarta veitir góða heilsubót, en dapurt geð skrælir beinin. |
| 17 | 23 | Hinn óguðlegi þiggur mútur á laun til þess að beygja leiðir réttvísinnar. |
| 17 | 24 | Hygginn maður hefir viskuna fyrir framan sig, en augu heimskingjans eru úti á heimsenda. |
| 17 | 25 | Heimskur sonur er föður sínum til sorgar og þeirri til angurs, er ól hann. |
| 17 | 26 | Það eitt að sekta saklausan er ekki gott, en að berja tignarmenni tekur þó út yfir. |
| 17 | 27 | Fámálugur maður er hygginn, og geðrór maður er skynsamur. |
| 17 | 28 | Afglapinn getur jafnvel álitist vitur, ef hann þegir, hygginn, ef hann lokar vörunum. |
| 18 | 1 | Sérlyndur maður fer að sínum munum, hann illskast við öllu, sem hyggilegt er. |
| 18 | 2 | Heimskinginn hefir engar mætur á hyggindum, heldur á því að gjöra kunnar hugsanir sínar. |
| 18 | 3 | Þar sem hinn óguðlegi kemur, þar kemur og fyrirlitning, og með smáninni kemur skömm. |
| 18 | 4 | Djúp vötn eru orð af manns munni, lind viskunnar er sem rennandi lækur. |
| 18 | 5 | Það er ekki rétt að draga taum hins óguðlega, að halla rétti hins saklausa í dómi. |
| 18 | 6 | Varir heimskingjans valda deilum, og munnur hans kallar á högg. |
| 18 | 7 | Munnur heimskingjans verður honum að tjóni, og varir hans eru snara fyrir líf hans. |
| 18 | 8 | Orð rógberans eru eins og sælgæti, og þau læsa sig inn í innstu fylgsni hjartans. |
| 18 | 9 | Sá sem tómlátur er í verki sínu, er skilgetinn bróðir eyðsluseggsins. |
| 18 | 10 | Nafn Drottins er sterkur turn, þangað hleypur hinn réttláti og er þar óhultur. |
| 18 | 11 | Auður ríks manns er honum öflugt vígi og ókleifur múrveggur í sjálfs hans ímyndun. |
| 18 | 12 | Ofmetnaður hjartans er undanfari falls, en auðmýkt er undanfari virðingar. |
| 18 | 13 | Svari einhver áður en hann heyrir, þá er honum það flónska og skömm. |
| 18 | 14 | Hugrekki mannsins heldur honum uppi í sjúkdómi hans, en dapurt geð, hver fær borið það? |
| 18 | 15 | Hjarta hins hyggna aflar sér þekkingar, og eyra hinna vitru leitar þekkingar. |
| 18 | 16 | Gjöf sem maður gefur, rýmir til fyrir honum og leiðir hann fram fyrir stórmenni. |
| 18 | 17 | Hinn fyrri sýnist hafa á réttu að standa í þrætumáli sínu, en síðan kemur mótpartur hans og rannsakar röksemdir hans. |
| 18 | 18 | Hlutkestið gjörir enda á deilum og sker úr milli sterkra. |
| 18 | 19 | Erfiðara er að ávinna svikinn bróður en að vinna rammbyggða borg, og deilur slíkra manna eru sem slagbrandar fyrir hallardyrum. |
| 18 | 20 | Kviður mannsins mettast af ávexti munns hans, af gróðri varanna mettast hann. |
| 18 | 21 | Dauði og líf eru á tungunnar valdi, og sá sem hefir taum á henni, mun eta ávöxt hennar. |
| 18 | 22 | Sá sem eignast konu, eignast gersemi, og hlýtur náðargjöf af Drottni. |
| 18 | 23 | Hinn fátæki mælir bljúgum bænarorðum, en hinn ríki svarar með hörku. |
| 18 | 24 | Að vera allra vinur er til tjóns, en til er ástvinur, sem er tryggari en bróðir. |
| 19 | 1 | Betri er fátækur maður, sem framgengur í ráðvendni sinni, heldur en lævís lygari og heimskur að auki. |
| 19 | 2 | Kapp er best með forsjá, og sá sem hraðar sér, misstígur sig. |
| 19 | 3 | Flónska mannsins steypir fyrirtækjum hans, en hjarta hans illskast við Drottin. |
| 19 | 4 | Auður fjölgar vinum, en fátækur maður verður vinum horfinn. |
| 19 | 5 | Falsvottur sleppur ekki óhegndur, og sá sem fer með lygar, kemst ekki undan. |
| 19 | 6 | Margir reyna að koma sér í mjúkinn hjá tignarmanninum, og allir eru vinir þess, sem gjafir gefur. |
| 19 | 7 | Allir bræður hins snauða hata hann, hversu miklu fremur firrast þá vinir hans hann. |
| 19 | 8 | Sá sem aflar sér hygginda, elskar líf sitt, sá sem varðveitir skynsemi, mun gæfu hljóta. |
| 19 | 9 | Falsvottur sleppur ekki óhegndur, og sá sem fer með lygar, tortímist. |
| 19 | 10 | Sællífi hæfir eigi heimskum manni, hvað þá þræli að drottna yfir höfðingjum. |
| 19 | 11 | Hyggni mannsins gjörir hann seinan til reiði, og það er honum til frægðar að ganga fram hjá mótgjörðum. |
| 19 | 12 | Konungsreiði er eins og ljónsöskur, en hylli hans sem dögg á grasi. |
| 19 | 13 | Heimskur sonur er föður sínum sönn óhamingja, og konuþras er sífelldur þakleki. |
| 19 | 14 | Hús og auður er arfur frá feðrunum, en skynsöm kona er gjöf frá Drottni. |
| 19 | 15 | Letin svæfir þungum svefni, og iðjulaus maður mun hungur þola. |
| 19 | 16 | Sá sem varðveitir boðorðið, varðveitir líf sitt, en sá deyr, sem ekki hefir gát á vegum sínum. |
| 19 | 17 | Sá lánar Drottni, er líknar fátækum, og hann mun launa honum góðverk hans. |
| 19 | 18 | Aga þú son þinn, því að enn er von, en farðu eigi svo langt, að þú deyðir hann. |
| 19 | 19 | Sá sem illa reiðist, verður að greiða sekt, því að ætlir þú að bjarga, gjörir þú illt verra. |
| 19 | 20 | Hlýð þú ráðum og tak umvöndun, til þess að þú verðir vitur eftirleiðis. |
| 19 | 21 | Mörg eru áformin í mannshjartanu, en ráðsályktun Drottins stendur. |
| 19 | 22 | Unun mannsins er kærleiksverk hans, og betri er fátækur maður en lygari. |
| 19 | 23 | Ótti Drottins leiðir til lífs, þá hvílist maðurinn mettur, verður ekki fyrir neinni ógæfu. |
| 19 | 24 | Latur maður dýfir hendinni ofan í skálina, en ekki nennir hann að bera hana aftur upp að munninum. |
| 19 | 25 | Sláir þú spottarann, verður hinn einfaldi hygginn, og sé vandað um við skynsaman mann, lærir hann hyggindi. |
| 19 | 26 | Sá sem misþyrmir föður sínum og rekur burt móður sína, slíkur sonur fremur smán og svívirðing. |
| 19 | 27 | Hættu, son minn, að hlýða á umvöndun, ef það er til þess eins, að þú brjótir á móti skynsamlegum orðum. |
| 19 | 28 | Samviskulaus vottur gjörir gys að réttinum, og munnur óguðlegra gleypir rangindi. |
| 19 | 29 | Refsidómar eru búnir spotturunum og högg baki heimskingjanna. |
| 20 | 1 | Vínið er spottari, sterkur drykkur glaumsamur, og hver sá, er drukkinn reikar, er óvitur. |
| 20 | 2 | Konungsreiði er eins og ljónsöskur, sá sem egnir hann á móti sér, fyrirgjörir lífi sínu. |
| 20 | 3 | Það er manni sómi að halda sér frá þrætu, en hver afglapinn ygglir sig. |
| 20 | 4 | Letinginn plægir ekki á haustin, fyrir því leitar hann um uppskerutímann og grípur í tómt. |
| 20 | 5 | Ráðin í hjarta mannsins eru sem djúp vötn, og hygginn maður eys þar af. |
| 20 | 6 | Margir menn eru kallaðir kærleiksríkir, en tryggan vin, hver finnur hann? |
| 20 | 7 | Réttlátur maður gengur fram í ráðvendni sinni, sæl eru því börn hans eftir hann. |
| 20 | 8 | Þegar konungur situr á dómstóli, þá skilur hann allt illt úr með augnaráði sínu. |
| 20 | 9 | Hver getur sagt: ,,Ég hefi haldið hjarta mínu hreinu, ég er hreinn af synd?`` |
| 20 | 10 | Tvenns konar vog og tvenns konar mál, það er hvort tveggja Drottni andstyggð. |
| 20 | 11 | Sveinninn þekkist þegar á verkum sínum, hvort athafnir hans eru hreinar og einlægar. |
| 20 | 12 | Eyrað sem heyrir, og augað sem sér, hvort tveggja hefir Drottinn skapað. |
| 20 | 13 | Elskaðu ekki svefninn, svo að þú verðir ekki fátækur, opnaðu augun, þá muntu mettast af brauði. |
| 20 | 14 | ,,Slæmt! Slæmt!`` segir kaupandinn, en þegar hann gengur burt, hælist hann um. |
| 20 | 15 | Til er gull og gnægð af perlum, en hið dýrmætasta þing eru vitrar varir. |
| 20 | 16 | Tak þú skikkjuna af þeim manni, sem hefir gengið í ábyrgð fyrir ókunnugan, tak veð af þeim manni, sem hefir gengið í ábyrgð fyrir útlendinga. |
| 20 | 17 | Sætt er svikabrauðið, en eftir á fyllist munnurinn möl. |
| 20 | 18 | Vel ráðin áform fá framgang, haf því holl ráð, er þú heyr stríð. |
| 20 | 19 | Sá sem ljóstar upp leyndarmálum, gengur um sem rógberi, haf því engin mök við málugan mann. |
| 20 | 20 | Sá sem formælir föður og móður, á hans lampa slokknar í niðamyrkri. |
| 20 | 21 | Arfur, sem í upphafi var skjótfenginn, blessast eigi að lokum. |
| 20 | 22 | Seg þú ekki: ,,Ég vil endurgjalda illt!`` Bíð þú Drottins, og hann mun hjálpa þér. |
| 20 | 23 | Tvenns konar vog er Drottni andstyggð, og svikavog er ekki góð. |
| 20 | 24 | Spor mannsins eru ákveðin af Drottni, en maðurinn _ hvernig fær hann skynjað veg sinn? |
| 20 | 25 | Það er manninum snara að hrópa í fljótfærni: ,,Helgað!`` og hyggja fyrst að, þegar heitin eru gjörð. |
| 20 | 26 | Vitur konungur skilur úr hina óguðlegu og lætur síðan hjólið yfir þá ganga. |
| 20 | 27 | Andi mannsins er lampi frá Drottni, sem rannsakar hvern afkima hjartans. |
| 20 | 28 | Kærleiki og trúfesti varðveita konunginn, og hann styður hásæti sitt með kærleika. |
| 20 | 29 | Krafturinn er ágæti ungra manna, en hærurnar prýði öldunganna. |
| 20 | 30 | Blóðugar skrámur hreinsa illmennið og högg, sem duglega svíða. |
| 21 | 1 | Hjarta konungsins er eins og vatnslækir í hendi Drottins, hann beygir það til hvers, er honum þóknast. |
| 21 | 2 | Manninum þykja allir sínir vegir réttir, en Drottinn vegur hjörtun. |
| 21 | 3 | Að iðka réttlæti og rétt er Drottni þóknanlegra en sláturfórn. |
| 21 | 4 | Drembileg augu og hrokafullt hjarta eru lampi óguðlegra, _ allt er það synd. |
| 21 | 5 | Fyrirætlanir iðjumannsins reynast fésamar vel, en öll flasfærni lendir í fjárskorti. |
| 21 | 6 | Fjársjóðir, sem aflað er með lygatungu, eru sem þjótandi vindblær, snörur dauðans. |
| 21 | 7 | Ofríki hinna óguðlegu dregur þá á eftir sér, því að þeir færast undan að gjöra það, sem rétt er. |
| 21 | 8 | Boginn er vegur þess manns, sem synd er hlaðinn, en verk hins hreina eru ráðvandleg. |
| 21 | 9 | Betri er vist í horni á húsþaki en sambúð við þrasgjarna konu. |
| 21 | 10 | Sál hins óguðlega girnist illt, náungi hans finnur enga miskunn hjá honum. |
| 21 | 11 | Sé spottaranum refsað, verður hinn einfaldi hygginn, og sé vitur maður fræddur, lærir hann hyggindi. |
| 21 | 12 | Gætur gefur réttlátur að húsi hins óguðlega, steypir óguðlegum í ógæfu. |
| 21 | 13 | Sá sem byrgir eyrun fyrir kveini hins fátæka, hann mun sjálfur kalla og eigi fá bænheyrslu. |
| 21 | 14 | Gjöf á laun sefar reiði og múta í barmi ákafa heift. |
| 21 | 15 | Réttlátum manni er gleði að gjöra það, sem rétt er, en illgjörðamönnum er það skelfing. |
| 21 | 16 | Sá maður, sem villist af vegi skynseminnar, mun brátt hvílast í söfnuði framliðinna. |
| 21 | 17 | Öreigi verður sá, er sólginn er í skemmtanir, sá sem sólginn er í vín og olíu, verður ekki ríkur. |
| 21 | 18 | Hinn óguðlegi er lausnargjald fyrir hinn réttláta, og svikarinn kemur í stað hinna hreinskilnu. |
| 21 | 19 | Betra er að búa í eyðimerkur-landi en með þrasgjarnri og geðillri konu. |
| 21 | 20 | Dýrmætur fjársjóður og olía er í heimkynnum hins vitra, en heimskur maður sólundar því. |
| 21 | 21 | Sá sem ástundar réttlæti og kærleika, hann öðlast líf, réttlæti og heiður. |
| 21 | 22 | Vitur maður vinnur borg kappanna og rífur niður vígið, sem hún treysti á. |
| 21 | 23 | Sá sem varðveitir munn sinn og tungu, hann varðveitir sálu sína frá nauðum. |
| 21 | 24 | Sá sem er hrokafullur, dramblátur, hann heitir spottari, sá sem gjörir allt af taumlausum hroka. |
| 21 | 25 | Óskir letingjans drepa hann, því að hendur hans vilja ekki vinna. |
| 21 | 26 | Ávallt er letinginn að óska sér, en hinn réttláti gefur og er ekki naumur. |
| 21 | 27 | Sláturfórn óguðlegra er Drottni andstyggð, hvað þá, sé hún framborin fyrir óhæfuverk. |
| 21 | 28 | Falsvottur mun tortímast, en maður, sem heyrt hefir, má ávallt tala. |
| 21 | 29 | Óguðlegur maður setur upp öruggan svip, en hinn hreinskilni gjörir veg sinn öruggan. |
| 21 | 30 | Engin viska er til og engin hyggni, né heldur ráð gegn Drottni. |
| 21 | 31 | Hesturinn er hafður viðbúinn til orustudagsins, en sigurinn er í hendi Drottins. |
| 22 | 1 | Gott mannorð er dýrmætara en mikill auður, vinsæld er betri en silfur og gull. |
| 22 | 2 | Ríkur og fátækur hittast, Drottinn skóp þá alla saman. |
| 22 | 3 | Vitur maður sér ógæfuna og felur sig, en einfeldningarnir halda áfram og fá að kenna á því. |
| 22 | 4 | Laun auðmýktar, ótta Drottins, eru auður, heiður og líf. |
| 22 | 5 | Þyrnar, snörur, eru á vegi hins undirförula, sá sem varðveitir líf sitt, kemur ekki nærri þeim. |
| 22 | 6 | Fræð þú sveininn um veginn, sem hann á að halda, og á gamals aldri mun hann ekki af honum víkja. |
| 22 | 7 | Ríkur maður drottnar yfir fátækum, og lánþeginn verður þræll lánsalans. |
| 22 | 8 | Sá sem ranglæti sáir, uppsker óhamingju, og sproti heiftar hans verður að engu. |
| 22 | 9 | Sá sem er góðgjarn, verður blessaður, því að hann gefur hinum fátæka af brauði sínu. |
| 22 | 10 | Rek þú spottarann burt, þá fer deilan burt, og þá linnir þrætu og smán. |
| 22 | 11 | Drottinn elskar hjartahreinan, konungurinn er vinur þess, sem hefir yndisþokka á vörum sér. |
| 22 | 12 | Augu Drottins varðveita þekkinguna, en orðum svikarans kollvarpar hann. |
| 22 | 13 | Letinginn segir: ,,Ljón er úti fyrir, ég kynni að verða drepinn úti á götunni.`` |
| 22 | 14 | Djúp gröf er munnur léttúðarkvenna, sá sem verður fyrir reiði Drottins, fellur í hana. |
| 22 | 15 | Ef fíflska situr föst í hjarta sveinsins, þá mun vöndur agans koma henni burt þaðan. |
| 22 | 16 | Að kúga fátækan eykur efni hans, að gefa ríkum manni verður til þess eins að gjöra hann snauðan. |
| 22 | 17 | Hneig eyra þitt og heyr orð hinna vitru, og snú athygli þinni að kenning minni, |
| 22 | 18 | því að það er fagurt, ef þú geymir þau í brjósti þér, ef þau eru öll til taks á vörum þínum. |
| 22 | 19 | Til þess að traust þitt sé á Drottni, fræði ég þig í dag, já þig. |
| 22 | 20 | Vissulega skrifa ég kjarnyrði handa þér, með heilræðum og fræðslu, |
| 22 | 21 | til þess að ég kunngjöri þér sannleika, áreiðanleg orð, svo að þú flytjir þeim áreiðanleg orð, er senda þig. |
| 22 | 22 | Ræn eigi hinn lítilmótlega, af því að hann er lítilmótlegur, og knosa eigi hinn volaða í borgarhliðinu, |
| 22 | 23 | því að Drottinn mun flytja mál þeirra og ræna þá lífinu, er þá ræna. |
| 22 | 24 | Legg eigi lag þitt við reiðigjarnan mann og haf eigi umgengni við fauta, |
| 22 | 25 | til þess að þú venjist eigi á háttsemi hans og sækir snöru fyrir líf þitt. |
| 22 | 26 | Ver þú ekki meðal þeirra, er ganga til handsala, meðal þeirra, er ganga í ábyrgð fyrir skuldum, |
| 22 | 27 | því þegar þú ekkert hefir að borga með, viltu þá láta taka sængina undan þér? |
| 22 | 28 | Fær þú eigi úr stað hin fornu landamerki, þau er feður þínir hafa sett. |
| 22 | 29 | Sjáir þú mann vel færan í verki sínu, hann getur boðið konungum þjónustu sína, eigi mun hann bjóða sig ótignum mönnum. |
| 23 | 1 | Þegar þú situr til borðs með valdsherra, þá gæt þess vel, hvern þú hefir fyrir framan þig, |
| 23 | 2 | og set þér hníf á barka, ef þú ert matmaður. |
| 23 | 3 | Lát þig ekki langa í kræsingar hans, því að þær eru svikul fæða. |
| 23 | 4 | Streist þú ekki við að verða ríkur, hættu að verja viti þínu til þess. |
| 23 | 5 | Hvort skulu augu þín hvarfla til auðsins, sem er svo stopull? Því að sannlega gjörir hann sér vængi eins og örn, sem flýgur til himins. |
| 23 | 6 | Et eigi brauð hjá nískum manni og lát þig ekki langa í kræsingar hans, |
| 23 | 7 | því að hann er eins og maður, sem reiknar með sjálfum sér. ,,Et og drekk!`` segir hann við þig, en hjarta hans er eigi með þér. |
| 23 | 8 | Bitanum, sem þú hefir etið, verður þú að æla upp aftur, og blíðmælum þínum hefir þú á glæ kastað. |
| 23 | 9 | Tala þú eigi fyrir eyrum heimskingjans, því að hann fyrirlítur hyggindi ræðu þinnar. |
| 23 | 10 | Fær þú eigi úr stað landamerki ekkjunnar og gakk þú eigi inn á akra munaðarleysingjanna, |
| 23 | 11 | því að lausnari þeirra er sterkur _ hann mun flytja mál þeirra gegn þér. |
| 23 | 12 | Snú þú hjarta þínu að umvöndun og eyrum þínum að vísdómsorðum. |
| 23 | 13 | Spara eigi aga við sveininn, því ekki deyr hann, þótt þú sláir hann með vendinum. |
| 23 | 14 | Þú slær hann að sönnu með vendinum, en þú frelsar líf hans frá Helju. |
| 23 | 15 | Son minn, þegar hjarta þitt verður viturt, þá gleðst ég líka í hjarta mínu, |
| 23 | 16 | og nýru mín fagna, er varir þínar mæla það sem rétt er. |
| 23 | 17 | Lát eigi hjarta þitt öfunda syndara, heldur ástunda guðsótta á degi hverjum, |
| 23 | 18 | því að vissulega er enn framtíð fyrir hendi, og von þín mun eigi að engu verða. |
| 23 | 19 | Heyr þú, son minn, og ver vitur og stýr hjarta þínu rétta leið. |
| 23 | 20 | Ver þú ekki með drykkjurútum, með þeim, sem hvoma í sig kjöt, |
| 23 | 21 | því að drykkjurútar og mathákar verða snauðir, og svefnmók klæðir í tötra. |
| 23 | 22 | Hlýð þú föður þínum, sem hefir getið þig, og fyrirlít ekki móður þína, þótt hún sé orðin gömul. |
| 23 | 23 | Kaup þú sannleika, og sel hann ekki, visku, aga og hyggindi. |
| 23 | 24 | Faðir réttláts manns fagnar, og sá sem gat vitran son, gleðst af honum. |
| 23 | 25 | Gleðjist faðir þinn og móðir þín og fagni hún, sem fæddi þig. |
| 23 | 26 | Son minn, gef mér hjarta þitt, og lát vegu mína vera þér geðfellda. |
| 23 | 27 | Því að skækja er djúp gröf og léttúðardrós þröngur pyttur. |
| 23 | 28 | Já, hún liggur í leyni eins og ræningi og fjölgar hinum ótrúu meðal mannanna. |
| 23 | 29 | Hver æjar? hver veinar? hver á í deilum? hver kvartar? hver fær sár að þarflausu? hver rauð augu? |
| 23 | 30 | Þeir sem sitja við vín fram á nætur, þeir sem koma saman til að bergja á krydduðum drykkjum. |
| 23 | 31 | Horf þú ekki á vínið, hve rautt það er, hversu það glóir í bikarnum og rennur ljúflega niður. |
| 23 | 32 | Að síðustu bítur það sem höggormur og spýtir eitri sem naðra. |
| 23 | 33 | Augu þín munu sjá kynlega hluti, og hjarta þitt mun mæla fláræði. |
| 23 | 34 | Og þú munt vera eins og sá, sem liggur úti í miðju hafi, já, eins og sá, er liggur efst uppi á siglutré. |
| 23 | 35 | ,,Þeir hafa slegið mig, ég kenndi ekkert til, þeir hafa barið mig, ég varð þess ekki var. Hvenær mun ég vakna? Ég vil meira vín!`` |
| 24 | 1 | Öfunda ekki vonda menn og lát þig ekki langa til að vera með þeim, |
| 24 | 2 | því að hjarta þeirra býr yfir ofríkisverkum, og varir þeirra mæla ógæfu. |
| 24 | 3 | Fyrir speki verður hús reist, og fyrir hyggni verður það staðfast, |
| 24 | 4 | fyrir þekking fyllast forðabúrin alls konar dýrum og yndislegum fjármunum. |
| 24 | 5 | Vitur maður er betri en sterkur og fróður maður betri en aflmikill, |
| 24 | 6 | því að holl ráð skalt þú hafa, er þú heyr stríð, og þar sem margir ráðgjafar eru, fer allt vel. |
| 24 | 7 | Viskan er afglapanum ofviða, í borgarhliðinu lýkur hann ekki upp munni sínum. |
| 24 | 8 | Þann sem leggur stund á að gjöra illt, kalla menn varmenni. |
| 24 | 9 | Syndin er fíflslegt fyrirtæki, og spottarinn er mönnum andstyggð. |
| 24 | 10 | Látir þú hugfallast á neyðarinnar degi, þá er máttur þinn lítill. |
| 24 | 11 | Frelsaðu þá, sem leiddir eru fram til lífláts, og þyrm þeim, sem ganga skjögrandi að höggstokknum. |
| 24 | 12 | Segir þú: ,,Vér vissum það eigi,`` _ sá sem vegur hjörtun, hann verður sannarlega var við það, og sá sem vakir yfir sálu þinni, hann veit það og mun gjalda manninum eftir verkum hans. |
| 24 | 13 | Et þú hunang, son minn, því að það er gott, og hunangsseimur er gómi þínum sætur. |
| 24 | 14 | Nem á sama hátt speki fyrir sálu þína, finnir þú hana, er framtíð fyrir hendi, og von þín mun eigi að engu verða. |
| 24 | 15 | Sit eigi, þú hinn óguðlegi, um bústað hins réttláta og eyðilegg ekki heimkynni hans, |
| 24 | 16 | því að sjö sinnum fellur hinn réttláti og stendur aftur upp, en óguðlegir steypast í ógæfu. |
| 24 | 17 | Gleð þig eigi yfir falli óvinar þíns, og hjarta þitt fagni eigi yfir því að hann steypist, |
| 24 | 18 | svo að Drottinn sjái það ekki og honum mislíki, og hann snúi reiði sinni frá honum til þín. |
| 24 | 19 | Reiðst ekki vegna illgjörðamanna, öfunda eigi óguðlega, |
| 24 | 20 | því að vondur maður á enga framtíð fyrir höndum, á lampa óguðlegra slokknar. |
| 24 | 21 | Son minn, óttastu Drottin og konunginn, samlaga þig ekki óróaseggjum, |
| 24 | 22 | því að ógæfa þeirra ríður að þegar minnst varir, og ófarir beggja _ hver veit um þær? |
| 24 | 23 | Þessir orðskviðir eru líka eftir spekinga. Hlutdrægni í dómi er ljót. |
| 24 | 24 | Þeim sem segir við hinn seka: ,,Þú hefir rétt fyrir þér!`` honum formæla menn, honum bölvar fólk. |
| 24 | 25 | En þeim sem hegna eins og ber, mun vel vegna, yfir þá kemur ríkuleg blessun. |
| 24 | 26 | Sá kyssir á varirnar, sem veitir rétt svör. |
| 24 | 27 | Annastu verk þitt utan húss og ljúk því á akrinum, síðan getur þú byggt hús þitt. |
| 24 | 28 | Vertu eigi vottur gegn náunga þínum að ástæðulausu, eða mundir þú vilja svíkja með vörum þínum? |
| 24 | 29 | Seg þú ekki: ,,Eins og hann gjörði mér, eins ætla ég honum að gjöra, ég ætla að endurgjalda manninum eftir verkum hans!`` |
| 24 | 30 | Mér varð gengið fram hjá akri letingja nokkurs og fram hjá víngarði óviturs manns. |
| 24 | 31 | Og sjá, hann var allur vaxinn klungrum, hann var alþakinn netlum, og steingarðurinn umhverfis hann var hruninn. |
| 24 | 32 | En ég varð þess var, veitti því athygli, sá það og lét mér það að kenningu verða: |
| 24 | 33 | Sofa ögn enn, blunda ögn enn, leggja saman hendurnar ögn enn til að hvílast, |
| 24 | 34 | þá kemur fátæktin yfir þig eins og ræningi og skorturinn eins og vopnaður maður. |
| 25 | 1 | Þetta eru líka orðskviðir Salómons, er menn Hiskía Júdakonungs hafa safnað. |
| 25 | 2 | Guði er það heiður að dylja mál, en konungum heiður að rannsaka mál. |
| 25 | 3 | Eins og hæð himins og dýpt jarðar, svo eru konungahjörtun órannsakanleg. |
| 25 | 4 | Sé sorinn tekinn úr silfrinu, þá fær smiðurinn ker úr því. |
| 25 | 5 | Séu hinir óguðlegu teknir burt frá augliti konungsins, þá mun hásæti hans staðfestast fyrir réttlæti. |
| 25 | 6 | Stær þig eigi frammi fyrir konunginum og ryðst eigi í rúm stórmenna, |
| 25 | 7 | því að betra er að menn segi við þig: ,,Fær þig hingað upp!`` heldur en að menn gjöri þér læging frammi fyrir tignarmanni. Hvað sem augu þín kunna að hafa séð, |
| 25 | 8 | þá ver eigi skjótur til málsóknar, því að hvað ætlar þú síðan að gjöra, þá er náungi þinn gjörir þér sneypu? |
| 25 | 9 | Rek þú mál þitt gegn náunga þínum, en ljósta eigi upp leyndarmáli annars manns, |
| 25 | 10 | til þess að sá sem heyrir það, smáni þig ekki og þú losnir aldrei við illan orðróm. |
| 25 | 11 | Gullepli í skrautlegum silfurskálum _ svo eru orð í tíma töluð. |
| 25 | 12 | Eins og gullhringur og skartgripur af skíru gulli, svo er vitur áminnandi heyranda eyra. |
| 25 | 13 | Eins og snjósvali um uppskerutímann, svo er áreiðanlegur sendimaður þeim er sendir hann, því að hann hressir sál húsbónda síns. |
| 25 | 14 | Ský og vindur, og þó engin rigning _ svo er sá, sem hrósar sér af gjafmildi, en gefur þó ekkert. |
| 25 | 15 | Með þolinmæði verður höfðingja talið hughvarf, og mjúk tunga mylur bein. |
| 25 | 16 | Finnir þú hunang, þá et sem þér nægir, svo að þú verðir ekki ofsaddur af því og ælir því upp aftur. |
| 25 | 17 | Stíg sjaldan fæti þínum í hús náunga þíns, svo að hann verði ekki leiður á þér og hati þig. |
| 25 | 18 | Hamar og sverð og hvöss ör _ svo er maður, sem ber falsvitni gegn náunga sínum. |
| 25 | 19 | Molnandi tönn og hrasandi fótur _ svo er traust á svikara á neyðarinnar degi. |
| 25 | 20 | Að fara úr fötum í kalsaveðri _ að hella ediki út í saltpétur _ eins er að syngja skapvondum ljóð. |
| 25 | 21 | Ef óvin þinn hungrar, þá gef honum að eta, og ef hann þyrstir, þá gef honum að drekka, |
| 25 | 22 | því að þú safnar glóðum elds yfir höfuð honum, og Drottinn mun endurgjalda þér það. |
| 25 | 23 | Norðanvindurinn leiðir fram regn og launskraf reiðileg andlit. |
| 25 | 24 | Betri er vist í horni á húsþaki en sambúð við þrasgjarna konu. |
| 25 | 25 | Eins og kalt vatn er dauðþyrstum manni, svo er góð fregn af fjarlægu landi. |
| 25 | 26 | Eins og grugguð lind og skemmdur brunnur, svo er réttlátur maður, sem titrar frammi fyrir óguðlegum manni. |
| 25 | 27 | Það er ekki gott að eta of mikið hunang, ver því spar á hólið. |
| 25 | 28 | Eins og borg, sem múrarnir hafa verið brotnir utan af, eins er sá maður, sem eigi hefir stjórn á skapsmunum sínum. |
| 26 | 1 | Eins og snjór um sumar og eins og regn um uppskeru, eins illa á sæmd við heimskan mann. |
| 26 | 2 | Eins og spörfugl flögrar, eins og svala flýgur, eins er um óverðskuldaða formæling _ hún verður eigi að áhrínsorðum. |
| 26 | 3 | Svipan hæfir hestinum og taumurinn asnanum _ en vöndurinn baki heimskingjanna. |
| 26 | 4 | Svara þú ekki heimskingjanum eftir fíflsku hans, svo að þú verðir ekki honum jafn. |
| 26 | 5 | Svara þú heimskingjanum eftir fíflsku hans, svo að hann haldi ekki, að hann sé vitur. |
| 26 | 6 | Sá höggur af sér fæturna og fær að súpa á ranglæti, sem sendir orð með heimskingja. |
| 26 | 7 | Eins og lærleggir hins lama hanga máttlausir, svo er spakmæli í munni heimskingjanna. |
| 26 | 8 | Sá sem sýnir heimskum manni sæmd, honum fer eins og þeim, er bindur stein í slöngvu. |
| 26 | 9 | Eins og þyrnir, sem stingst upp í höndina á drukknum manni, svo er spakmæli í munni heimskingjanna. |
| 26 | 10 | Eins og skytta, sem hæfir allt, svo er sá sem leigir heimskingja, og sá er leigir vegfarendur. |
| 26 | 11 | Eins og hundur, sem snýr aftur til spýju sinnar, svo er heimskingi, sem endurtekur fíflsku sína. |
| 26 | 12 | Sjáir þú mann, sem þykist vitur, þá er meiri von um heimskingja en hann. |
| 26 | 13 | Letinginn segir: ,,Óargadýr er á veginum, ljón á götunum.`` |
| 26 | 14 | Hurðin snýst á hjörunum og letinginn í hvílu sinni. |
| 26 | 15 | Latur maður dýfir hendinni ofan í skálina, en honum verður þungt um að bera hana aftur upp að munninum. |
| 26 | 16 | Latur maður þykist vitrari en sjö, sem svara hyggilega. |
| 26 | 17 | Sá, sem kemst í æsing út af deilu, sem honum kemur ekki við, hann er eins og sá, sem tekur um eyrun á hundi, er hleypur fram hjá. |
| 26 | 18 | Eins og óður maður, sem kastar tundurörvum, banvænum skeytum, |
| 26 | 19 | eins er sá maður, er svikið hefir náunga sinn og segir síðan: ,,Ég er bara að gjöra að gamni mínu.`` |
| 26 | 20 | Þegar eldsneytið þrýtur, slokknar eldurinn, og þegar enginn er rógberinn, stöðvast deilurnar. |
| 26 | 21 | Eins og kol þarf til glóða og við til elds, svo þarf þrætugjarnan mann til að kveikja deilur. |
| 26 | 22 | Orð rógberans eru eins og sælgæti, og þau læsa sig inn í innstu fylgsni hjartans. |
| 26 | 23 | Eldheitir kossar og illt hjarta, það er sem sorasilfur utan af leirbroti. |
| 26 | 24 | Með vörum sínum gjörir hatursmaðurinn sér upp vinalæti, en í hjarta sínu hyggur hann á svik. |
| 26 | 25 | Þegar hann mælir fagurt, þá trú þú honum ekki, því að sjö andstyggðir eru í hjarta hans. |
| 26 | 26 | Þótt hatrið hylji sig hræsni, þá verður þó illska þess opinber á dómþinginu. |
| 26 | 27 | Sá sem grefur gröf, fellur í hana, og steinninn fellur aftur í fang þeim, er veltir honum. |
| 26 | 28 | Lygin tunga hatar þá, er hún hefir sundur marið, og smjaðrandi munnur veldur glötun. |
| 27 | 1 | Vertu ekki hróðugur af morgundeginum, því að þú veist ekki, hvað dagurinn ber í skauti sínu. |
| 27 | 2 | Lát aðra hrósa þér og ekki þinn eigin munn, óviðkomandi menn, en ekki þínar eigin varir. |
| 27 | 3 | Steinar eru þungir, og sandurinn sígur í, en gremja afglapans er þyngri en hvort tveggja. |
| 27 | 4 | Heiftin er grimm, og reiðin er svæsin, en hver fær staðist öfundina? |
| 27 | 5 | Betri er opinber ofanígjöf en elska sem leynt er. |
| 27 | 6 | Vel meint eru vinar sárin, en viðbjóðslegir kossar hatursmannsins. |
| 27 | 7 | Saddur maður treður hunangsseim undir fótum, en hungruðum manni þykir allt beiskt sætt. |
| 27 | 8 | Eins og fugl, sem floginn er burt úr hreiðri sínu, svo er maður, sem flúinn er burt af heimili sínu. |
| 27 | 9 | Ilmolía og reykelsi gleðja hjartað, en indælli er vinur en ilmandi viður. |
| 27 | 10 | Yfirgef eigi vin þinn né vin föður þíns og gakk eigi í hús bróður þíns á óheilladegi þínum. Betri er nábúi í nánd en bróðir í fjarlægð. |
| 27 | 11 | Vertu vitur, sonur minn, og gleð hjarta mitt, svo að ég geti svarað þeim orði, sem smána mig. |
| 27 | 12 | Vitur maður sér ógæfuna og felur sig, en einfeldningarnir halda áfram og fá að kenna á því. |
| 27 | 13 | Tak þú skikkjuna af þeim manni, sem hefir gengið í ábyrgð fyrir ókunnugan, tak veð af þeim manni, sem hefir gengið í ábyrgð fyrir útlending. |
| 27 | 14 | Hver sem blessar náunga sinn snemma morguns með hárri raustu, það skal metið við hann sem formæling. |
| 27 | 15 | Sífelldur þakleki í rigningatíð og þrasgjörn kona _ er hvað öðru líkt. |
| 27 | 16 | Sá er hana stöðvaði, gæti stöðvað vindinn og haldið olíu í hægri hendi sinni. |
| 27 | 17 | Járn brýnir járn, og maður brýnir mann. |
| 27 | 18 | Sá sem gætir fíkjutrés, mun eta ávöxt þess, og sá sem þjónar húsbónda sínum með virktum, mun heiður hljóta. |
| 27 | 19 | Eins og andlit horfir við andliti í vatni, svo er hjarta eins manns gagnvart öðrum. |
| 27 | 20 | Dánarheimar og undirdjúpin eru óseðjandi, svo eru og augu mannsins óseðjandi. |
| 27 | 21 | Deiglan er fyrir silfrið og bræðsluofninn fyrir gullið, og maðurinn er dæmdur eftir orðstír hans. |
| 27 | 22 | Þótt þú steyttir afglapann í mortéli með stauti innan um grjón, þá mundi fíflska hans ekki við hann skilja. |
| 27 | 23 | Haf nákvæmar gætur á útliti sauða þinna og veit hjörðunum athygli þína. |
| 27 | 24 | Því að auður varir ekki eilíflega, né heldur kóróna frá kyni til kyns. |
| 27 | 25 | Sé heyið komið undan og grængresi komið í ljós, og hafi jurtir fjallanna verið hirtar, |
| 27 | 26 | þá átt þú lömb þér til klæðnaðar og geithafra til þess að kaupa fyrir akur |
| 27 | 27 | og nóga geitamjólk þér til fæðslu, til fæðslu heimili þínu, og til viðurlífis þernum þínum. |
| 28 | 1 | Hinir óguðlegu flýja, þótt enginn elti þá, en hinir réttlátu eru öruggir eins og ungt ljón. |
| 28 | 2 | Þegar land gengur undan drottnara sínum, gjörast þar margir höfðingjar, en meðal skynsamra og hygginna manna mun góð skipan lengi standa. |
| 28 | 3 | Maður sem er fátækur og kúgar snauða, er eins og regn, sem skolar burt korninu, en veitir ekkert brauð. |
| 28 | 4 | Þeir sem yfirgefa lögmálið, hrósa óguðlegum, en þeir sem varðveita lögmálið, eru æfir út af þeim. |
| 28 | 5 | Illmenni skilja ekki hvað rétt er, en þeir sem leita Drottins, skilja allt. |
| 28 | 6 | Betri er fátækur maður, sem framgengur í ráðvendni sinni, heldur en sá, sem beitir undirferli og er þó ríkur. |
| 28 | 7 | Sá sem varðveitir lögmálið, er hygginn sonur, en sá sem leggur lag sitt við óhófsmenn, gjörir föður sínum smán. |
| 28 | 8 | Sá sem eykur auð sinn með fjárleigu og okri, safnar honum handa þeim, sem líknsamur er við fátæka. |
| 28 | 9 | Sá sem snýr eyra sínu frá til þess að heyra ekki lögmálið, _ jafnvel bæn hans er andstyggð. |
| 28 | 10 | Sá sem tælir falslausa menn út á vonda leið, hann fellur sjálfur í gröf sína, en ráðvandir munu hljóta góða arfleifð. |
| 28 | 11 | Ríkur maður þykist vitur, en snauður maður, sem er hygginn, sér við honum. |
| 28 | 12 | Þegar hinir réttlátu fagna, er mikið um dýrðir, en þegar óguðlegir komast upp, fela menn sig. |
| 28 | 13 | Sá sem dylur yfirsjónir sínar, verður ekki lángefinn, en sá sem játar þær og lætur af þeim, mun miskunn hljóta. |
| 28 | 14 | Sæll er sá maður, sem ávallt er var um sig, en sá sem herðir hjarta sitt, fellur í ógæfu. |
| 28 | 15 | Eins og grenjandi ljón og gráðugur björn, svo er óguðlegur drottnari yfir lítilsigldum lýð. |
| 28 | 16 | Höfðingi, sem hefir litlar tekjur, er ríkur að kúgun, sá sem hatar rangfenginn ávinning, mun langlífur verða. |
| 28 | 17 | Sá maður, sem blóðsök hvílir þungt á, er á flótta fram á grafarbarminn; enginn dvelji hann. |
| 28 | 18 | Sá sem breytir ráðvandlega, mun frelsast, en sá sem beitir undirferli, fellur í gryfju. |
| 28 | 19 | Sá sem yrkir land sitt, mettast af brauði, en sá sem sækist eftir hégómlegum hlutum, mettast af fátækt. |
| 28 | 20 | Áreiðanlegur maður blessast ríkulega, en sá sem fljótt vill verða ríkur, sleppur ekki við refsingu. |
| 28 | 21 | Hlutdrægni er ljót, en þó fremja menn ranglæti fyrir einn brauðbita. |
| 28 | 22 | Öfundsjúkur maður flýtir sér að safna auði og veit ekki að örbirgð muni yfir hann koma. |
| 28 | 23 | Sá sem ávítar mann, mun á síðan öðlast meiri hylli heldur er tungumjúkur smjaðrari. |
| 28 | 24 | Sá sem rænir foreldra sína og segir: ,,Það er engin synd!`` hann er stallbróðir eyðandans. |
| 28 | 25 | Ágjarn maður vekur deilur, en sá sem treystir Drottni, mettast ríkulega. |
| 28 | 26 | Sá sem treystir eigin hyggjuviti, er heimskingi, en sá sem breytir viturlega, mun undan komast. |
| 28 | 27 | Sá sem gefur fátækum, líður engan skort, en þeim sem byrgir augu sín, koma margar óbænir. |
| 28 | 28 | Þegar hinir óguðlegu komast upp, fela menn sig, en þegar þeir tortímast, fjölgar réttlátum. |
| 29 | 1 | Sá sem oftlega hefir ávítaður verið, en þverskallast þó, mun skyndilega knosaður verða, og engin lækning fást. |
| 29 | 2 | Þegar réttlátum fjölgar, gleðst þjóðin, en þegar óguðlegir drottna, andvarpar þjóðin. |
| 29 | 3 | Sá sem elskar visku, gleður föður sinn, en sá sem leggur lag sitt við skækjur, glatar eigum sínum. |
| 29 | 4 | Konungurinn eflir landið með rétti, en sá sem þiggur mútur, eyðir það. |
| 29 | 5 | Sá maður, sem smjaðrar fyrir náunga sínum, hann leggur net fyrir fætur hans. |
| 29 | 6 | Í misgjörð vonds manns er fólgin snara, en réttlátur maður fagnar og gleðst. |
| 29 | 7 | Réttlátur maður kynnir sér málefni hinna lítilmótlegu, en óguðlegur maður hirðir ekkert um að kynna sér það. |
| 29 | 8 | Spottarar æsa upp borgina, en vitrir menn lægja reiðina. |
| 29 | 9 | Þegar vitur maður á í þrætumáli við afglapa, þá reiðist hann og hlær, en hvíld fæst engin. |
| 29 | 10 | Blóðvargarnir hata hinn ráðvanda, en réttvísir menn láta sér annt um líf hans. |
| 29 | 11 | Heimskinginn úthellir allri reiði sinni, en vitur maður sefar hana að lokum. |
| 29 | 12 | Þegar drottnarinn hlýðir á lygaorð, verða allir þjónar hans bófar. |
| 29 | 13 | Fátæklingurinn og kúgarinn mætast, Drottinn ljær ljós augum beggja. |
| 29 | 14 | Sá konungur, sem dæmir hina lítilmótlegu með réttvísi, hásæti hans mun stöðugt standa að eilífu. |
| 29 | 15 | Vöndur og umvöndun veita speki, en agalaus sveinn gjörir móður sinni skömm. |
| 29 | 16 | Þegar óguðlegum fjölgar, fjölgar og misgjörðum, en réttlátir munu horfa á fall þeirra. |
| 29 | 17 | Aga þú son þinn, þá mun hann láta þig hafa ró og veita unað sálu þinni. |
| 29 | 18 | Þar sem engar vitranir eru, kemst fólkið á glapstigu, en sá sem varðveitir lögmálið, er sæll. |
| 29 | 19 | Þræll verður eigi agaður með orðum, því að hann skilur þau að vísu, en fer ekki eftir þeim. |
| 29 | 20 | Sjáir þú mann, sem er fljótfær í orðum, þá er meiri von um heimskingja en hann. |
| 29 | 21 | Dekri maður við þræl sinn frá barnæsku, vill hann að lokum verða ungherra. |
| 29 | 22 | Reiðigjarn maður vekur deilur, og bráðlyndur maður drýgir marga synd. |
| 29 | 23 | Hroki mannsins lægir hann, en hinn lítilláti mun virðing hljóta. |
| 29 | 24 | Þjófsnauturinn hatar líf sitt, hann hlýðir á bölvunina, en segir þó ekki frá. |
| 29 | 25 | Ótti við menn leiðir í snöru, en þeim er borgið, sem treystir Drottni. |
| 29 | 26 | Margir leita hylli drottnarans, en réttur mannsins kemur frá Drottni. |
| 29 | 27 | Andstyggð réttlátra er sá, sem ranglæti fremur, og andstyggð óguðlegra sá, sem ráðvandlega breytir. |
| 30 | 1 | Orð Agúrs Jakesonar. Guðmælið. Maðurinn segir: Ég hefi streitst, ó Guð, ég hefi streitst, ó Guð, og er að þrotum kominn. |
| 30 | 2 | Því að ég er of heimskur til að geta talist maður, og ég hefi eigi mannsvit, |
| 30 | 3 | ég hefi eigi lært speki, svo að ég hafi þekking á Hinum heilaga. |
| 30 | 4 | Hver hefir stigið upp til himna og komið niður? Hver hefir safnað vindinum í greipar sínar? Hver hefir bundið vatnið í skikkju sína? Hver hefir reist öll endimörk jarðar? Hvað heitir hann og hvað heitir sonur hans _ fyrst þú veist það? |
| 30 | 5 | Sérhvert orð Guðs er hreint, hann er skjöldur þeim, er leita hælis hjá honum. |
| 30 | 6 | Bæt engu við orð hans, til þess að hann ávíti þig eigi og þú standir sem lygari. |
| 30 | 7 | Um tvennt bið ég þig, synja mér þess eigi, áður en ég dey: |
| 30 | 8 | Lát fals og lygaorð vera fjarri mér, gef mér hvorki fátækt né auðæfi, en veit mér minn deildan verð. |
| 30 | 9 | Ég kynni annars að verða of saddur og afneita og segja: ,,Hver er Drottinn?`` eða ef ég yrði fátækur, kynni ég að stela og misbjóða nafni Guðs míns. |
| 30 | 10 | Ræg eigi þjóninn við húsbónda hans, svo að hann biðji þér ekki óbæna og þú verðir að gjalda. |
| 30 | 11 | Til er það kyn, sem bölvar föður sínum og blessar ekki móður sína, |
| 30 | 12 | kyn, sem þykist vera hreint og hefir þó eigi þvegið af sér saurinn |
| 30 | 13 | kyn, sem lyftir hátt augunum og sperrir upp augnahárin, |
| 30 | 14 | kyn, sem hefir sverð að tönnum og hnífa að jöxlum til þess að uppeta hina voluðu úr landinu og hina fátæku burt frá mönnunum. |
| 30 | 15 | Blóðsugan á tvær dætur, sem heita Gefðu! Gefðu! Þrennt er til, sem er óseðjandi, fernt, sem aldrei segir: ,,Það er nóg!`` _ |
| 30 | 16 | Helja og móðurlíf óbyrjunnar, jörðin, sem aldrei seðst af vatni, og eldurinn, sem aldrei segir: ,,Það er nóg!`` |
| 30 | 17 | Það auga, sem gjörir gys að föður sínum og fyrirlítur hlýðni við móður sína, mega hrafnarnir við lækinn kroppa út og arnarungarnir eta. |
| 30 | 18 | Þrennt er, sem mér virðist undursamlegt, og fernt, sem ég skil eigi: |
| 30 | 19 | vegur arnarins um loftið, vegur höggormsins yfir klettinn, vegur skipsins um reginhaf og vegur manns hjá konu. |
| 30 | 20 | Þannig er atferli hórkonunnar: Hún neytir, þurrkar sér um munninn og segir: ,,Ég hefi ekkert rangt gjört.`` |
| 30 | 21 | Undan þrennu nötrar jörðin, og undir fernu getur hún ekki risið: |
| 30 | 22 | undir þræli, þegar hann verður konungur, og guðlausum manni, þegar hann mettast brauði, |
| 30 | 23 | undir smáðri konu, þegar hún giftist, og þernu, þegar hún bolar burt húsmóður sinni. |
| 30 | 24 | Fjórir eru smáir á jörðinni, og þó eru þeir vitrir spekingar: |
| 30 | 25 | Maurarnir eru kraftlítil þjóð, og þó afla þeir sér fæðunnar á sumrin. |
| 30 | 26 | Stökkhérarnir eru þróttlítil þjóð, og þó gjöra þeir sér híbýli í klettunum. |
| 30 | 27 | Engispretturnar hafa engan konung, og þó fer allur hópurinn út í röð og reglu. |
| 30 | 28 | Ferfætlunni getur þú náð með tómum höndunum, og þó er hún í konungahöllum. |
| 30 | 29 | Þrír eru þeir, sem tigulegir eru á velli, og fjórir, sem tigulegir eru í gangi: |
| 30 | 30 | ljónið, hetjan meðal dýranna, er eigi hopar fyrir neinni skepnu, |
| 30 | 31 | lendgyrtur hesturinn og geithafurinn og konungur, er enginn fær móti staðið. |
| 30 | 32 | Hafir þú heimskast til að upphefja sjálfan þig, eða hafir þú gjört það af ásettu ráði, þá legg höndina á munninn! |
| 30 | 33 | Því að þrýstingur á mjólk framleiðir smjör, og þrýstingur á nasir framleiðir blóð, og þrýstingur á reiði framleiðir deilu. |
| 31 | 1 | Orð Lemúels konungs í Massa, er móðir hans kenndi honum. |
| 31 | 2 | Hvað á ég að segja þér, sonur minn? og hvað, sonur kviðar míns? og hvað, sonur áheita minna? |
| 31 | 3 | Gef ekki konum kraft þinn, né ástarhót þín þeim er spilla konungum. |
| 31 | 4 | Ekki sæmir konungum, Lemúel, ekki sæmir konungum að drekka vín, né höfðingjum áfengur drykkur. |
| 31 | 5 | Þeir kynnu að drekka og gleyma lögunum og rangfæra málefni allra aumra manna. |
| 31 | 6 | Gefið áfengan drykk þeim, sem kominn er í örþrot, og vín þeim, sem sorgbitnir eru. |
| 31 | 7 | Drekki hann og gleymi fátækt sinni og minnist ekki framar mæðu sinnar. |
| 31 | 8 | Ljúk þú upp munni þínum fyrir hinn mállausa, fyrir málefni allra þeirra manna, sem eru að örmagnast. |
| 31 | 9 | Ljúk þú upp munni þínum, dæm með réttvísi og rétt þú hlut hinna voluðu og snauðu. |
| 31 | 10 | Væna konu, hver hlýtur hana? hún er miklu meira virði en perlur. |
| 31 | 11 | Hjarta manns hennar treystir henni, og ekki vantar að honum fénist. |
| 31 | 12 | Hún gjörir honum gott og ekkert illt alla ævidaga sína. |
| 31 | 13 | Hún sér um ull og hör og vinnur fúslega með höndum sínum. |
| 31 | 14 | Hún er eins og kaupförin, sækir björgina langt að. |
| 31 | 15 | Hún fer á fætur fyrir dag, skammtar heimilisfólki sínu og segir þernum sínum fyrir verkum. |
| 31 | 16 | Hún hefir augastað á akri og kaupir hann, af ávexti handa sinna plantar hún víngarð. |
| 31 | 17 | Hún gyrðir lendar sínar krafti og tekur sterklega til armleggjunum. |
| 31 | 18 | Hún finnur, að atvinna hennar er arðsöm, á lampa hennar slokknar eigi um nætur. |
| 31 | 19 | Hún réttir út hendurnar eftir rokknum, og fingur hennar grípa snælduna. |
| 31 | 20 | Hún breiðir út lófann móti hinum bágstadda og réttir út hendurnar móti hinum snauða. |
| 31 | 21 | Hún er ekki hrædd um heimilisfólk sitt, þótt snjói, því að allt heimilisfólk hennar er klætt skarlati. |
| 31 | 22 | Hún býr sér til ábreiður, klæðnaður hennar er úr baðmull og purpura. |
| 31 | 23 | Maður hennar er mikils metinn í borgarhliðunum, þá er hann situr með öldungum landsins. |
| 31 | 24 | Hún býr til skyrtur og selur þær, og kaupmanninum fær hún belti. |
| 31 | 25 | Kraftur og tign er klæðnaður hennar, og hún hlær að komandi degi. |
| 31 | 26 | Hún opnar munninn með speki, og ástúðleg fræðsla er á tungu hennar. |
| 31 | 27 | Hún vakir yfir því, sem fram fer á heimili hennar, og etur ekki letinnar brauð. |
| 31 | 28 | Synir hennar ganga fram og segja hana sæla, maður hennar gengur fram og hrósar henni: |
| 31 | 29 | ,,Margar konur hafa sýnt dugnað, en þú tekur þeim öllum fram!`` |
| 31 | 30 | Yndisþokkinn er svikull og fríðleikinn hverfull, en sú kona, sem óttast Drottin, á hrós skilið. |